روزنامه جام جم– پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ۸۱
در پایان یک روز پر حادثه، یا یک هفته پرخاطره چه سرگرمی‌ای لذت‌بخش‌تر از رفتن به سراغ یک دفترچه خاطرات کهنه سراغ دارید؟
خاطره‌نویسی شاید تلاشی باشد برای نگهداشتن تصویری از زندگی یا ثبت یک حس و یک لحظه یا نگهداری یک تجربه، اما بیشتر خاطرات، در کنج خلوتی از خانه یا گوشه‌ای پر غبار از یک گنجه قدیمی و اغلب بلااستفاده می‌مانند.
ولی ظهور اینترنت و گسترش ارتباطات، بر عالم شخصی و محدوده فردی خاطره‌نویسی نیز بی‌تأثیر نبوده است. ظهور پدیده‌ای به نام وبلاگ Weblog که می‌توان آن را دفترچه خاطرات اینترنتی نامید، یادداشت‌نویسی روزانه را به نوعی رسانه تبدیل کرده است که در آن خاطره‌نویس، چیزهای تازه‌ای را که تجربه کرده است با اشتیاق برای دیگران تعریف می‌کند، از یک سایت زیبا که تازه پیدا کرده است تا خبر و مطلب جالبی که خوانده یا افکار جدیدی که به ذهنش رسیده است.
وبلاگ در واقع سایت کوچک شخصی شماست که می‌توانید روزانه در آن هر پیامی را به مخاطبان خاص خود ارائه دهید. این پیام‌ها که بر حسب زمان مرتب شده‌اند می‌توانند از اسامی سایت‌هایی که آنها را جذاب یافته‌اید تا احساستان از یک واقعه خاص یا نظرتان درباره مطلبی مشخص تغییر کند.
در ۱۹۹۸ تنها چند سایت محدود، از نوعی که اکنون آنها را با نام وبلاگ می‌شناسیم وجود داشتند. در این سال فردی به نام جیمز گرت که خود چنین سایتی داشت شروع کرد به جمع‌آوری اسامی سایت‌هایی که فکر می‌کرد شبیه سایت خودش هستند. در نوامبر همان سال همین لیست در سایت Cam World ارائه شد. هر کس می‌توانست با ارسال نشانی، سایت خود را وارد این لیست نماید. در آغاز سال ۹۹ این لیست تنها بیست و سه عضو داشت. اگر تعداد هزاران هزار وبلاگ موجود را در نظر بگیرید می‌توان گفت وبلاگ‌ها به صورت ناگهانی رشد کردند. در همین سال بود که نام We – blog را برای چنین سایت‌هایی برگزیدند که بعدها به اختصار Weblog یا مختصرتر blog خوانده شد. ابزار ایجاد چنین سایت‌هایی را blogger نامیدند.
وبلاگ‌های ابتدایی ترکیبی از آدرس سایت‌های مفید، توضیحات و ایده‌های مربوط به آنها و افکار و ایده‌های روزمره بودند. امروزه نیز اغلب وبلاگ‌ها از همین شیوه استفاده می‌کنند. آنها اغلب گوشه‌های ناشناخته وب و زندگی روزمره را به خوانندگان خود معرفی می‌کنند.
به صورت خلاصه یک وبلاگ می‌تواند به این صورت تعریف شود: گزارش روزمره افراد از زندگی، جهان خارج، احساسات و افکار روزمره. بنابراین تفاوت یک وبلاگ با دفترچه خاطرات در این است که وبلاگ اندکی کمتر از دفترچه خاطرات شخصی است. در آن کمی در نظر گرفتن مخاطب و تلاش برای آگاه کردن یا سود رسانیدن به او هم وجود دارد.
شاید این سؤال برایتان پیش آید که با وجود این همه سایتی که در اینترنت به اطلاع رسانی تخصصی و عام در همه زمینه‌ها می‌پردازند، دیگر چه نیازی است به سر زدن به سایت‌های شخصی افراد و اصولاً چه کسانی ممکن است به خواندن وبلاگ علاقه‌مند باشند.
وبلاگ یک روزنامه شخصی است. بنابراین فرض کنید شما دوستی را می‌شناسید که به دانش او در زمینه اینترنت اعتقاد دارید. پس حتماً وبلاگ او را خواهید خواند و آدرس‌هایی را که معرفی کرده خواهید دید. یا دوست دیگری که خوب قلم می‌زند و نکته‌هایش در زمینه اجتماع یا سیاست شنیدنی است، وبلاگ او را هم خواهید خواند و از آن لذت خواهید برد. بنابراین مخاطبین ابتدایی هر وبلاگ و بازدیدکنندگان آن عبارتند از جامعه کوچکی که حول فرد نویسنده وجود دارد و او را می‌شناسد. البته این جامعه به تدریج گسترش خواهد یافت و کسان دیگری به جمع خوانندگان وبلاگ خواهند پیوست، اگر مطلب آنرا جذاب بیابند یا مفید.
البته هرگز نباید فراموش کرد که وبلاگ یک رسانه اینترنتی است با تمامی مشخصات رسانه‌های اینترنتی. بنابراین در وبلاگ باید بسیار مختصر حرف زد. ساده گفت و جذاب نوشت. جای نوشته‌های طولانی و پیچیده یا خسته‌کننده در وبلاگ نیست. هیچ کس حاضر نیست زمانی را که در اینترنت است (که در کشور ما هنوز چندان هم ارزان نیست) از دست بدهد.
حال می‌توان تصور کرد دنیایی را که در آن افراد فارغ از دغدغه‌های عادی و رایج، در شخصی‌ترین دانسته‌هایشان با دیگران و شما سهیم می‌شوند و شما نیز به نوبه خود چنین می‌کنید. در این دنیا، که اکنون از تحقق آن چندان دور نیستیم، شعاع زندگی ما بیشتر از فاصله خانه تا محل کارمان خواهد بود.
مهم نیست که تا چه حد عادت به نوشتن دارید. اگر حرفی برای گفتن دارید یا تجربه‌ای برای در میان نهادن، داشتن یک وبلاگ سریع‌ترین و ساده‌ترین راه بیان آن است. در غیر این صورت سهیم سدن در دنیای دیگران تجربه‌ای است که به امتحانش می‌ارزد. باز کردن هر صفحه وبلاگ و خواندن محتویات آن، آشنا شدن با یک دنیای شخصی جدید است، با امکاناتی جذاب و منظره‌هایی بدیع.
در شماره آینده از چگونگی ایجاد یک وبلاگ با شما سخن خواهیم گفت.
علیرضا قمی