قالب‌سازی آنلاین برای وبلاگ

طرح مسأله
آن اوایل که وبلاگ‌های فارسی به دنیا آمده بودند تنها سرویس‌دهنده وبلاگ، بلاگر بود و بس. نه امکانات الان را داشت و نه سرویس‌دهنده‌های فارسی مثل پرشین بلاگ، بلاگ اسکای، میهن بلاگ و بلاگفا سرو کله‌شان پیدا شده بود. یکی از مشکلات عمده‌ای که همه کم و بیش با آن دست به گریبان بودند، این بود که قالب‌های سیستم بلاگر برای وبلاگ‌های انگلیسی و از چپ به راست تنظیم شده بود. تنها راهی هم که برای پارسی‌نویسی وجود داشت، راهنمای ساخت وبلاگ حسین درخشان بود و بس. یادم هست که کنجکاوی باعث شد که نگاهی به فرمت قالب بلاگر بیندازم و کم‌کم همه چیز دستگیرم شد. فهمیدم که برای دستکاری در قالب به زبانی HTML آشنا باشم که خوشبختانه زبان بسیار قابل درک و ساده‌ای بود. اما برای این دستکاری کُدهای موجود را باید دستکاری می‌کردی و نتایجش را مشاهده می‌کردی و چه بسا این وسط می‌زدی و قالب وبلاگت را درب و داغان می‌کردی و همه چیز از نو شروع می‌شد. خب همه که بلد نیستند HTML یاد بگیرند تا ‌بتوانند قالب وبلاگشان را دستکاری کنند. هر کسی که می‌خواست شکل و شمایل وبلاگش متفاوت باشد، دست به دامن افرادی می‌شد که فضولیشان نتیجه داده بود و HTMLدان شده بودند.
البته نمی‌شد که برای همه قالب طراحی کرد، این بود که انواع و اقسام راهنمای قالب و قالب‌سازی نوشته شد و روی اینترنت قرار گرفت و البته یک سری سایت هم راه‌اندازی شد که تعدادی قالب را طراحی کرده بودند و در اختیار افراد قرار می‌دادند اما باز هم مشکل به قوت خودش باقی بود. برای این که قالبی متفاوت با آن چه که به صورت پیش‌فرض برای وبلاگتان در نظر گرفته شده، داشته باشید، معمولاً باید به HTML آشنا باشید. در ضمن تگ‌های مربوط به سرویس‌دهنده وبلاگ خود را بشناسید تا بتوانید ظاهر وبلاگتان را آن طور که دوست دارید طراحی کنید. این دانش گرچه زیاد پیچیده نیست اما بسیاری نه به فراگیری این دانش علاقمندند و نه وقت یادگیری آن را دارند. همه دنبال راه‌حلی بودند که افراد بدون دانش طراحی هم بتوانند همان قالبی را داشته باشند که در ذهنشان است بدون آن که منت کسی را برای طراحی آن بکشند.

راه حل
این جا است که برنامه‌نویسان وارد عمل می‌شوند و ابزارهایی را برای سهولت کار در اختیار این کاربران قرار می‌دهند.
بیشتر از یک سال پیش بود که به سایتی برخورد کردم که به صورت Wizard امکان طراحی قالب‌های Movable Type را در اختیار قرار می‌داد. نام این ابزار Eris’ Template Generator بود. یک قالب‌ساز قدرتمند که در نهایت قالب‌های ساده اما استاندارد MT تولید می‌کند. شما با استفاده از آن می‌توانید ۱۱ نوع قالب را در سه تیپ دو ستونی راست و چپ و سه ستونی تولید کنید. ضمن این که این امکان موجود است تا قالب خود را با چند شکل مختلف تولید کنید تا بیننده وبلاگ را به هر شمایلی که می‌پسندد مشاهده کند.
اما این تنها تولیدکننده قالب نیست. آیدین نصیری هم ابزاری به نام سایکو ساخته که امکان ساخت، ویرایش و تولید قالب وبلاگ برای سیستم‌های بلاگر، پرشین‌بلاگ و بلاگفا را به کاربرانش عرضه می‌کند. این ابزار از قرار معلوم در حال تکمیل است. قرار است که یک نسخه پیش‌نمایش هم به آن افزوده شود و کم‌کم قالب‌های موبل تایپ را هم بسازد. این ‌برنامه تاریخ شمسی را برای استفاده‌کنندگان از سیستم بلاگر می‌سازد (سیستم بلاگر تاریخ شمسی ندارد). این ابزار رنگ‌هایی را برای قالب وبلاگتان پیشنهاد می دهد و شما با انتخاب یک رنگ، رنگ‌های هماهنگ با آن را برای قسمت‌های دیگر وبلاگ مانند متن و لینک پیشنهاد می‌گیرید.
سایکو بنا بر تعریف خودش یک قالب‌ساز منحصربه‌فرد است، چون به شما کمک می‌کند تا:
– قالب مورد نظر خود را در عرض کمتر از ۱۰ دقیقه بسازید.
– بدون نیاز به آشنایی با HTML، مانند یک طراح حرفه‌ای قالب بسازید.
– یک قالب استاندارد (W3C Valid) داشته باشید: رتبه بالاتری در موتورهای جست‌وجو به دست بیاورید و بازدیدکننده‌های بیشتری از آنها داشته باشید.
– مشکلات ناسازگاری با مرورگرهای مختلف (اینترنت اکسپلورر، فایرفاکس و …) را حل کنید: دیگر کسی وبلاگ شما را به هم ریخته نمی‌بیند.
– سرعت و نحوه‌ی بارگزاری وبلاگتان را بهبود ببخشید: استفاده از تگ div به‌جای جدول‌ها باعث می‌شود تا وبلاگ شما کلمه به کلمه بارگزاری شود و نتیجتاً بینندگان وبلاگ شما، انتظار زیادی برای خواندن مطالب جدید نمی‌کشند.
– یک قالب CSS-Based داشته باشید: وبلاگ شما از این تمیزتر و سبک‌تر نمی‌تواند باشد.
– همیشه به راحتی قادر به تغییر و به اشتراک گذاشتن قالب خود خواهید بود: سایکودراما [کلید] قالب خود را ذخیره کنید و هرگز لینک بازگشت به سایکو را حذف نکنید.
هم‌چنین، سایکو:
– یک پروژه Open Source (متن باز) است: شما می‌توانید هزاران خط جاواسکریپت آن را تحت مجوز GPL خوانده و حتی تغییر دهید.
– مطلقاً رایگان است: شما نیاز به هیچ‌گونه پرداختی برای کار با آن ندارید.
– بر پایه‌ی یک صفحه مستقل DHTML است: هیچ‌گونه تأخیر، ارسال و تبادل اطلاعات با سرور وجود ندارد.
– به‌صورت برون‌خط (آف‌لاین) هم کار می‌کند: صرفاً این صفحه را کامل بارگیری کنید و اتصال‌تان به اینترنت را قطع کنید؛ سایکو – هم‌چنان کار خواهد کرد و شما می‌توانید ساعت‌ها با آن کار کنید.
– از آخرین امکانات سرویس‌دهنده‌ها استفاده می‌کند: قالب خود را همیشه آپدیت نگه دارید.
– دارای راهنمای اختصاصی برای تمام موارد است: هیچ‌وقت در میان گزینه‌ها گیر نخواهید افتاد.
سایکو تاناکورا یا یه چیز دیگه؟
اما چرا سایکو این اسم را دارد. آیدین در این باره توضیحاتی به من داد که شنیدنش خالی از لطف نیست: « این اسم از یه ترانه از گروه Diary Of Dreams گرفته شده که توش می‌گه:

و معنیش حدوداً تو این مایه‌ها هست که:
هیچ کدوم از مصیبت‌های دنیا نمی‌تونن من رو به زانو در بیارن
و البته زیربرنامه‌های سایکو هم اسامی دارن که در حقیقت اصطلاحاتی توی روانشناسی هستن. کُدی که کمک می‌کنه که بعد از گرفتن قالب کد باز هم قابل تغییى باشه اسمش هست Psychokinesis به معنای عملیات جنون‌آمیز و Psychodrama به معنای نمایش انتقادی و… عنوان انگلیسی سایکو هم اینه:

یعنی «روان‌زایش خودتان، قالب خودتان»
وقتی به ارزش سایکو بیشتر پی می‌بریم که می‌بینیم رقبای خارجی سایکو مانند Weblog Design Studios برای ساخت قالب پول دریافت می کنند.