خشت دیگری بر دیوار

دبیرستانی که بودم یکی از دوستام یک نوار آورد که بعدها فهمیدم همون آلبوم «دیوار» پینک فلویده. طبیعتاً چندان از متنش چیزی متوجه نمی‌شدم. بعدتر که دانشجو بودم، یک هفته در تهران مهمون دوستی بودم که برای خودش دم و دستگاهی داشت و تلویزیونی و ویدئویی و کلی فیلم نوار بزرگ و نوار کوچیک. یکی از این فیلم‌ها، فیلم دیوار بود.

فیلم موزیکال عجیبی که در اون هفته سه بار نگاهش کردم. هفته‌نامه گزارش فیلم هم ویژه‌نامه‌ای برای پینک‌فلوید منتشر کرده بود که از بین کسانی که زحمتش رو کشیده بودند، فقط اسم ابراهیم نبوی یادم مونده. مجله عجیبی بود که در فضایی چاپ شده بود که حداقل در ۲۰ سال بعد از انقلاب بی‌نظیر بود. یادم هست هفته‌نامه مهر هم همون زمان‌ها منتشر می‌شد که اون هم به نوبه خودش بسیار مبتکرانه و به اصطلاح آوانگارد و خط‌شکن بود.

تماشای فیلم دیوار در کنار مجله‌ای که ترجمه آهنگ‌ها رو در خودش داشت و اطلاعات جانبی دیگه، من رو در جریانی انداخت که اصلاً فکر نمی‌کردم وجود داره. اون موقع از اینترنت خبری نبود و یک جورهایی از تمام دنیا ایزوله بودیم. حالتی داشتم که انگار یک عمر آب شور خورده باشم و بعد از بیست و چند سال یک هو یک لیوان آب بی‌طعم و بی‌بوی گوارا و خنک بدهند دستم.

دیشب وسط کنسرت دیوار در سالن O2 لندن یک باره برگشتم به بیشتر از ده سال پیش. دوره نوارهای کپی از کپی از کپی از کپی جویده‌شده پینک‌فلوید و عطش به دنبال همه آلبوم‌هاش. حالا راجر واترز داشت چند ده متر اون طرف‌تر می‌خوند. همون آلبوم رو اجرا می‌کرد. اعتراف می‌کنم باشکوه ترین کنسرتی بود که در طول عموم رفتم. اصلاً کنسرت نبود. تئاتر بود. حتی تئاتر هم نبود. یک جور فیلم سینمایی با جلوه‌های ویژه بود که من وسطش نشسته بودم.
سالنش بسیار باعظمته. نمی‌تونم بگم چقدر بزرگه. شاید این عکس بتونه گوشه‌ای از این عظمت رو نشون بده. درباره نمایش دیشب همین بس که باید بگم مهندسی صدا و نور این اجرا باید درس داده بشه در دانشگاه‌ها. چطور ممکنه این همه بیننده رو راضی نگه داشت اون هم در هر گوشه و کنار و در هر ارتفاعی از سالن. عروسک‌های نخی با ارتفاع شاید بیست متر بخشی از این نمایش بودند. دیواری که در طول اجرا تکمیل می‌شد و ارتفاع اون هم باید پانزده بیست متری می‌شد و تمامش نمایشگری بود که ویدئوها روش نمایش داده می‌شدند. هر آجری که به دیوار اضافه می‌شد، در همون لحظه بخشی از نمایشگر می‌شد.

یک نکته دیگه هم این بود که روی این دیوار در زمان تنفس بین دو بخش کنسرت، تصاویری از کشته‌شدگان در سراسر دنیا نمایش داده می‌شد که در جنگ و اختلافات داخلی دولت ها و ترورها جان خودشون رو از دست داده بودند و البته از ایران هم اسم‌هایی بود. اونهایی رو که یادم مونده اینجا فهرست می‌کنم: حسین فهمیده، محمدابراهیم همت، مصطفی چمران، ندا آقاسلطان، سهراب اعرابی، محسن روح‌الامینی، ترانه موسوی، علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، فریدون فرخزاد، کاوه گلستان، محمد مختاری، کاظم سامی، مهدی باکری، علی حسن‌پور

این هم فیلمی که خودم گرفتم: