موبایل بلکبری آقای باراک اوباما بارها خبرساز شده. در واقع اعتیاد به موبایل یکی از گرفتاریهایی هست که این روزها نصیب هر کدوممون ممکنه بشه. اما بر اساس قانون ایالات متحده، ایمیلهای رئیسجمهوری چیز خصوصیای محسوب نمیشه و در عین حال این موضوع که آقای اوباما میخواد از روی موبایلش، مرتباً ایمیلهاش رو چک کنه، میتونه اون رو در معرض هک قرار بده و به هر حال ایمیلهای رئیسجمهوری آمریکا ممکنه باعث سوءاستفاده خیلیها بشه. و به همین خاطر چندی پیش اعلام شده بود که آقای اوباما حق نداره از گوشی موبایلش به همین خاطر استفاده کنه.
خبری خوندم توی فاکسنیوز که ترجمهش رو میتونین اینجا ببینید. این خبر میگه که کوین میتنیک مشهورترین هکر جهان اعلام کرده که رخنه به گوشی بلکبری باراک اوباما امری دشوار و در عین حال شدنیه!
اما شاید بد نباشه بدونین که یه گوشی جدید به باراک اوباما پیشنهاد شده که میگن خیلی از نظر امنیتی سطح بالایی داره. این گوشی چیه؟
The Sectéra Edge اسم این گوشیه که محصول شرکت جنرال داینامیکس هست و یه جور گوشی نظامی محسوب میشه و از نظر ظاهری هم بسیار شبیه به بلکبریه. امکانات این گوشی رو میتونین توی تصویر زیر ببینین و البته یک فیلم که بیشتر شما رو با ویژگیهاش آشنا میکنه. این هم مشخصات بیشتر در فرمت پیدیاف برای اونهایی که خوره موبایلن.
مخابرات
امکانات؟ امکاناتی که نداریم
سرویسهایی که همراه تلفن همراه در دنیا ارائه میشوند، بسیار متنوع و کاربردی هستند. از میان سرویسهای تلفن همراه در ایران بسیاری غیرفعال هستند و بسیاری از امکاناتی که گوشیهای موبایل آن را پشتیبانی میکنند، در ایران عملاً کاربردی ندارند.
یکی از امکانات مفیدی که سالها است در کشورهای خارجی ارائه میشود، سرویس نمایشگر مکان یا جیپیاس بیتیاس نام دارد. در این حالت همیشه روی صفحه نمایشگر موبایل میتوانید موقعیت خود را داشته باشید. در این حالت در صورتی که در مسافرت باشید، موقعیت فعلی شما به صورت نام مکان یا محله روی صفحه دیده میشود. این امکان در حال حاضر توسط ایرانسل ارائه میشود و همراه اول در ماههای اخیر آن را در برخی از استانها و مسیرها فعال کرده است.
یکی دیگر از امکاناتی که توسط ایرانسل ارائه شد اما پس از چندی مجبور شد تا آن را حذف کند، اماماس یا امکان ارسال فایل است (در نظر بگیرید بلوتوث در ابعاد اساماس البته با شیوههای فنی متفاوت).
این سرویس به خاطر اینکه امکان داشت تا فایلهای خصوصی به سرعت و در ابعاد گسترده تکثیر شوند، متوقف شد در حالی که بر خلاف سیستم بلوتوث در صورت استفاده از اماماس امکان پیگیری یک فایل وجود دارد.
پیامکی در راه
هفتهنامه چلچراغ– در حال حاضر، بزرگترین اپراتور تلفن همراه که این روزها با نام تجاری «همراه اول» کار میکند، به ازای هر پیامک، ۱۴۲ ریال از فرستنده دریافت میکند. این رقم پس از آنکه باعث اعتراض کاربران زیادی شد، مورد تأیید سازمان بازرسی کل کشور هم قرار گرفت. به نحوی که این سازمان فشارهای خود را برای کاهش این تعرفه بیشتر کرد.
با توجه به آنکه در بسیاری از کشورها سرویس پیامک یکی از ارزانترین خدمات یک شرکت تلفن همراه شمرده میشود و حتی در برخی از این کشورها در ساعاتی از شبانهروز ارسال پیامک رایگان است، اما تعرفه فعلی با احتساب ارسال ۴۵ میلیون پیام، روزانه چیزی نزدیک به ۶۰۰ میلیون تومان درآمد نصیب شرکت ارتباطات سیار میکند.
در هفتههای گذشته طبق مصوبه وزارت ارتباطات تغییراتی در این تعرفه اعمال و سیاستی دونرخی برای پیامک در نظر گرفته شد. در نرخ جدید، به ازای هر پیامک با حروف فارسی ۸۹ ریال و به ازای هر پیامک با حروف انگلیسی ۲۲۲ ریال دریافت خواهد شد. این تعرفه از تیر ماه سال آینده محاسبه خواهد شد.
در نگاه اول به نظر میرسد که همراه اول تصمیم گرفته مطابق با شعارهای تبلیغاتیاش که این روزها از رادیو به گوش میرسد از درصدی از درآمد خود چشمپوشی کند. از طرفی به خاطر حمایت از خط و زبان فارسی کل کار بسیار ارزشمند و قابل تقدیر است. اما ساختار یک sms یا پیام کوتاه به گونهای است که هر بار میتوان یک جمله به زبانهای مشتق از لاتین با محتوای ۱۶۰ حرف ارسال کرد در حالی که در یک پیامک به زبان فارسی، چینی و عربی نمیتوان بیشتر از ۷۰ حرف ارسال کرد.
افغانستان، فیلترستان فارسی
هفتهنامه چلچراغ– از حدود دو ماه پیش به این سو شرکت مخابراتی «افغان تلکام» دو سرور عمده ارائهدهنده خدمات وبلاگنویسی فارسی، «پرشین بلاگ» و «بلاگفا» را روی مشترکانی که از خدمات اینترنتی این شرکت استفاده میکنند، فیلتر کرده است. حالا در تمام شهرهای افغانستان دسترسی به وبلاگهای موجود در این دو سایت برای کاربران اینترنت ممکن نیست. آنان هنگام وارد شدن در این وبلاگها با پیام خطا و مواجه میشوند.
کاربران افغان تلکام در ابتدا تصور میکردند این موضوع ممکن است یک مشکل فنی باشد. به همین دلیل در کابل تعداد زیادی از مشترکان افغان تلکام نسبت با مرکز خدمات این شرکت تماس گرفتند و مشکلشان را مطرح کردند اما با گذشت حدود دو ماه این مشکل هنوز حل نشده است. برخی از کارمندان این شرکت مسایل امنیتی و اخلاقی را در بستن این دو سایت دخیل میدانند. در حالی که با توجه به اینکه پرشینبلاگ و بلاگفا هردو در داخل ایران و بر مبنای قوانین این کشور فعالیت میکنند، مسایل غیراخلاقی به هیچ عنوان نمیتواند در وبلاگهای این دو سرویسدهنده منتشر شود و در صورت استفاده غیراخلاقی از این فضا، ظرف یک هفته و به صورت خودکار وبلاگ متخلف بسته میشود.
آغازی برای فایت کلاب
این مقاله زمانی نوشته شد که سایت کلوب فیلتر شده بود. خوشبختانه در حال حاضر این سایت رفع فیلتر شده است [+].
هفتهنامه چلچراغ– سایت کلوب یکی از پربینندهترین سایتهای فارسی است. اگر سری به سایت الکسا بزنید که کارش رتبهبندی سایتها در دنیا است، در بخش ایران خواهید دید که کلوب همواره رتبهای زیر پنج داشته. این یعنی یکی از پربینندهترین سایتهای ایرانی در این میان تنها سایت ایرانی برتر از کلوب، سایت بلاگفا است و بقیه سایتهایی مانند گوگل هستند.
حالا کلوب هم مسدود شده است. ماجرا از زبان محمدجواد شکوری مقدم، مدیر این سایت چنین است:
«ساعت ۱۲ بیست و هشتم بهمن ماه بود که به تدریج تماسهای تلفنی کاربران آغاز شد. کاربران از رشت، کرمان و شهرستانها تماس میگرفتند و میگفتند که در دسترسی به سایت مشکل دارند. عصر همان روز سیل تماسهای تهران نیز شروع شد و ترافیک سایت در ساعت چهار به پنجاه درصد حالت عادی رسید. کمکم به این نتیجه رسیدیم که سایت فیلتر شده است آن هم بدون آنکه پیش از این اخطار یا هشداری به ما داده باشند».
زمانی برای قطعی کابلها
هفتهنامه چلچراغ– در هفتههای قبل کابلهایی که اینترنت منطقه خاورمیانه را تغذیه میکردند به تدریج قطع شدند و ارتباطات منطقه را دچار مشکل کردند. قطع کابلهای زیر دریا در حوالی بندر اسکندریه مصر دسترسی به اینترنت در بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس و هند دچار مشکل شد. ۳۰ ژانویه، کارشناسان مخابرات در این منطقه اعلام کردند که هفتاد درصد از شبکه اینترنتی مصر و حدود شصت درصد از ارتباطات اینترنتی هند با مشکل روبرو شده است. آیاسپیهای مشهور تهران نیز وقوع این اختلالات را تأیید کردند و این مساله را به شرکت مخابرات نسبت دادند.
پس از آن اعلام شد که تعمیر کابلها حدود یک هفته طول خواهد کشید. پهنای باند اینترنت هند به نصف تقلیل یافت و اختلالات این مناطق سایر نقاط جهان را نیز تحت تأثیر قرار داد. چرا که بسیاری از شرکتهای خارجی فعالیت کاری خود مانند پاسخگویی به تماسهای تلفنی مشتریان را به هند منتقل کردهاند.
بلافاصله شایعاتی پیرامون این مسأله شکل گرفت. «امریکن کرونیکل» هم گزارشی منتشر کرد و ادعا کرد که این قطعیها احتمالاً تصادفی نبوده است و این سؤال را مطرح کرد چرا کسی باید خواهان آن باشد که ارتباطات داخل ایران (و سایر کشورها) مختل شود؟ در عین حال این احتمال را مطرح کرد که این اقدام پیامی برای ایران است.
لینک نده حسن، خطرناکه حسن
این مطلب احتمالاً کمی طولانیتر از یک نوشته وبلاگی است. در عین حال گمان میکنم پرداختن به موضوعی به اسم فیلترینگ که اخیراً مسؤولانی برای پاسخگویی پیدا کرده است، آن قدر مهم باشد که این نوشته را تا آخر بخوانیم و دربارهاش بحث کنیم.
نرمافزار فیلترینگ هوشمندی که این روزها سایتها را مسدود میکند در درون خود روباتهای نرمافزاری دارد که ملاکهای جالبی را برای انسداد ارائه میدهند.
در همین زمینه کارشناس فنی شرکت ارتباطات نوین در گفتگو با خبرگزاری مهر گفته است [+]: «لینک دادن به سایتهای ممنوع موجب فیلترینگ میشود». حمید پرویزی گفت: «در برخی موارد حتی وجود یک لینک هم ممکن است دردسرساز باشد و موجب مسدود شدن سایتی شود. به این ترتیب افراد باید در قبال لینکهایی که قرار میدهند جوابگو باشند».
این کارشناس به مردم توصیه کرد: صاحبان سایتها و وبلاگها نباید به سایتهایی که قبلا فیلتر شدهاند لینک بدهند.
واقعاً چرا مردم نباید بتوانند به سایتهایی که قبلاً فیلتر شده است لینک بدهند؟
آقای پرویزی جواب میدهد: «مردم میپرسند چرا نباید این کار را بکنند و میگویند چه اهمیتی دارد که به سایتی که فیلتر شده است لینک بدهند، در حالی که باید بدانند ما از تکنیک فنی خاصی در تشخیص سایتهای غیراخلاقی و آن سایتهایی که باید بسته شوند استفاده میکنیم».
او در ادامه شیوه فیلترینگ را توضیح میدهند در حالی که هنوز به سؤال فوق پاسخی ندادهاند.
به اسم اس ام اس به رسم اعتراض
هفتهنامه چلچراغ– «اعتصاب سراسری، در اعتراض به نرخ بالای مکالمات تلفن همراه، ۲۰ (یا ۳۰) دی همه موبایلها را خاموش میکنیم (این کار خسارت سنگینی را متوجه مخابرات میکند) این اعتصاب در برخی نشریات درج شده است، به همه بفرستید».
این پیامی بود که طی چند هفته اخیر، بارها روی صفحات موبایل و مسنجر ایرانیها را ظاهر شد و ارسالش به صورت تصاعدی افزایش پیدا کرد.
اعتراض از همه رنگ
در دنیا انواع و اقسام شیوههای اعتراضآمیز وجود دارد که طیفش از تظاهرات و تجمع تا دادنامههای اینترنتی برای جمعآوری امضا کشیده میشود. Flash Mob یک نوع جالب از اعتراض است. این اصطلاح در معنای جدید خود وقتی به کار میرود که گروهی از مردم در زمانی مشخص و غیرعادی و در مکانی عمومی ناگهان جمع شده و پس از یک زمان کوتاه به سرعت متفرق میشوند. این نوع اعتراض معمولاً با کمک اینترنت یا شبکه ارتباطهای دیجیتالی دیگر سازمان داده میشوند. در عین حال این نوع اعتراضها در مکانهایی مشخص و متفاوت و به طور همزمان سازماندهی میشوند تا توجه عموم را جلب کنند. یک نمونه از «فلاش موب» در ناآرامیهای مدنی سال ۲۰۰۵ فرانسه اتفاق افتاد و از طریق تلفنهای همراه گسترش یافت. «فلاش موب» بر خلاف تصور همیشه به صورت تجمع نمود نمییابد بلکه میتواند انجام یک عمل هماهنگ و سازماندهی شده بدون جمع شدن در یک مکان باشد. برای مثال در برخی از کشورها به منظور اعتراض به عملکرد پلیس افراد زیادی تمام خطوط ارتباطی اداره پلیس اعم از تلفن و فکس را اشغال میکنند یا صندوق پستی نهاد مذکور را لبریز از نامهها و بستههای ارسالی کرده و مشابه آن را برای ایمیلها و سایت پلیس انجام میدهند.
فرمایش شفاهی، پالایش اشتباهی
مهمترین خبر دو روز پیش در حوزه فناوری اطلاعات این بود: پرشین بلاگ فیلتر شد. البته فیلتر کردن پرشین بلاگ، سابقه هم دارد. دو سال و نیم پیش در حالی که پرشین بلاگ توسط پارس آنلاین فیلتر شده بود، مدیران قبلی این سرویسدهنده رایگان وبلاگ، با مسدود کردن آی پی شرکت پارس آنلاین، توپ را به زمین حریف انداختند. این کار باعث شد که کاربران پارسآنلاین حتی در صورت رفع فیلتر، نتوانند وبلاگهای زیرمجموعه پارسآنلاین را مشاهده کنند. منظور آنها این بود که این شما هستید که به کاربران ما نیاز دارید نه ما. این تحریم از سوی پرشین بلاگ و اعتراض کاربران اینترنت موجب شد که مخابرات تقصیر را به گردن شرکتهای ISP بیندازد (داستانی که چند روز پیش هم تکرار شد) و ادعا کند که فیلتر کار این شرکت نبوده و البته برای اولین بار شاهد یک عذرخواهی بودیم (آن روزها مسعود فاتح دبیر سرویس فناوری اطلاعات ایسنا بود و البته الان مدیر روابط عمومی مخابرات در بخش رسانهها است). اتفاقی که بلافاصله ثابت شد که دروغ بوده است و ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات در آن زمان مفصلاً در این زمینه افشاگری کرد. بعد از این ماجرا، پرشین بلاگ رفع فیلتر شد. (مطلبی که آن موقع نوشتم).
اما داستان همچنان ادامه داشت. کمیتهای با عنوان کمیته سه نفره و به طور موازی برخی از نهادهای قضایی به طور مستقل به ISPها و ICPها فهرست سایتهایی را که باید فیلتر میشدند، ارسال میکردند. درباره همه اینها بارها نوشته شد و گفته شد و البته در مواردی هم نتیجهای هم قرار شد تا سایتهایی که به اشتباه فیلتر شدهاند پیگیری شوند (خبر مربوطه و قولی که آقای رشیدی مدیر وقت مخابرات داده بود هم از خبرگزاری ایرنا پاک شده است و البته یک نسخه از آن را میتوانید اینجا بخوانید).
فرض کنیم که ما اصولاً کاری به این کارها نداشته باشیم. تکلیف سایتهایی که اشتباهی فیلتر شدهاند چیست؟ چرا سایت تکنوراتی که یک موتور جستوجوی تخصصی وبلاگها است، مدتهاست فیلتر است؟ فیلتر کردن سایت فلیکر به عنوان سرویس میزبانی رایگان تصاویر، معنایی معادل فیلتر کردن سایت بلاگر به عنوان سرویسدهنده رایگان متون وبلاگی دارد. تصاویر سایت کوربیس که به عنوان مرجع تصاویر بسیاری از روزنامهها مورد استفاده است، دیده نمیشود.
هنوز هیچ مرجعی پاسخگوی فیلترینگ اشتباهی نیست و ما همچنان روی دکمه Submit صفحات ورود ممنوع، کلیک میکنیم تا شاید صفحه مورد نظر رفع فیلتر شود.
Call Waiting مزاحم
کسانی که برای خط تلفنشان سرویس انتظار مکالمه یا Call Waiting را از مخابرات گرفتهاند، همواره با یک مشکل بزرگ روبرو بودهاند. در زمانی که آنها در ارتباط اینترنتی با ISP خودشان هستند، تماس تلفنی با شماره تلفن آنها باعث قطع ارتباطشان با اینترنت شده و Disconnect میشوند. چاره کار چیست؟ راه حل بسیار ساده است. کافی است به ابتدای شمارههای اتصال به ISP خود این کارکترها را اضافه کنید:
به عبارت دیگر اگر شماره اتصال شما به شبکه ۹۷۱۶۶۶ باشد، آن را به این صورت تغییر دهید:
(این روش بر روی خطوط مخابراتی ایران پاسخ داده و از چگونگی عملکرد آن در سیستمهای مخابراتی دیگر کشورها بیاطلاع هستم!).
و داستان وبلاگها همچنان ادامه دارد
لازم نیست که داستان را از اول شروع کنم. همه کم و بیش از چند و چون آن باخبرید. پس بیمقدمه داستان مسدود بودن وبلاگها را ادامه میدهم و به بررسی آنچه اتفاق افتاده میپردازم.
در این هفته با مسدود شدن بلاگاسپات و اضافهشدن سایت بلاگر به فهرست سایتهای سیاه، دامنه اعتراضها چنان شدت گرفت که به صدور بیانیه و انعکاس در رسانههای رسمی و روزنامهها انجامید. عکسالعمل افراد، سازمانها و سایتها در این زمینه بسیار متفاوت و تأملبرانگیز بود. بسیاری علیرغم حمایت گفتاری، مقالاتی برخلاف جهت اعتراض نوشتند و گروهی نیز با جدیت تام دنبالهگیر این اعتراضات بودند. کار به آنجا کشیده شد که به صدور اطلاعیههای رسمی از سوی وزارت پست، تلگراف و تلفن مبنی بر عذرخواهی از کاربران، نویسندگان و روزنامهنّگاران اینترنتی و تقبل اشتباه فنی از سوی پارسآنلاین منتهی شد و حتی هدیهای هم از سوی این شرکت برای عذرخواهی در نظر گرفته شد. و اما بررسی دوباره در این مقوله نکاتی ریز، اما بسیار مهم را نمودار میسازد که در زیر به برخی از آنها اشاره میکنم:
بخش خصوصی سپر بلای وزارت پ ت ت
خبر جالبی بود. خبر امروز روزنامه همشهری را میگویم. عنوان جالب توجه «مسدود شدن دو سایت وبلاگ ایرانی خطای بخش خصوصی بود» خبری بود که به نقل از خبرگزاری ایرنا در صفحه آخر روزنامه همشهری امروز دوشنبه ۲۳ تیر چاپ شد. اولین چیزی که با خواندن خبر به نظر میرسد، اشتباهیست که در منبع خبری وجود دارد. خبرگزاری مورد نظر که خبر را مخابره کرده، ایسنا بوده نه ایرنا. اشتباه بعدی، که در اصل خبر نیز مشاهده میگردد، در عنوان خبر است. در عنوان خبر موجود در ایسنا خبر اینگونه ذکر شده: «مسدود شدن دو سرویسدهندهی وبلاگ ایرانی، خطای بخش خصوصی بود». نکته جالب توجه اینجاست که هر دو عنوان خبری، چه در روزنامه همشهری و چه خبرگزاری ایسنا، دارای مشکلات بنیادین میباشد. روزنامه همشهری مسدود شدن تمامی وبلاگهای پرشینبلاگ و بلاگاسپات را، مسدود شدن تنها دو وبلاگ تصور کرده و ایسنا هم گرچه تفاوت بین سرویسدهنده وبلاگها با خود وبلاگ را درک میکند، اما تصور میکند که بلاگاسپات هم یک سرویسدهنده ایرانیست. البته ممکن است که این خطا از سوی خبرگزاری ناشی نشده و اطلاعیه وزارت پست، تلگراف و تلفن دچار این معضل باشد که باید گفت خانه از پایبست ویران است.
وبلاگها زیر تیغ سانسور
مقوله سانسور چندی است که جای خود را ایران باز کرده است. دیگر کسی از سانسور مطبوعات تعجب نمیکند. حرمتی که یک بار شکسته شد میتواند بارها و بارها و به انحای مختلف شکسته شود. مدتی است که تیغ سانسور گریبان اینترنت را هم گرفته و اکنون با بیرحمانهترین توجیهات آن را برش میدهد. آنگاه که به رسانههای محدود ایرانی، یکی به نام اینترنت اضافه شد، مردم و عموماً جوانان به خاطر آشنایی بیشتر با این فناوری بدان سو روی آوردند. پدیده وبلاگ هم به خاطر خواص ویژهاش به سرعت جای خود را در این میان باز نمود و جایگاه والایی یافت. هرچه از خواص مثبت آن بگوییم کم گفتهایم چرا که حداقل خاصیتی که داشت، تولید مقادیر انبوهی مطلب به زبان فارسی بود. بالطبع متخصصینی را که در سراسر دنیا به این زبان تکلم میکردند با هم آشنا کرده و با دیدی عمومیتر باعث ارتباطی از نوع دیگر گردید. حال میبینیم که شرکت مخابرات تصمیم به فیلترگذاری برخی از سایتها نموده است. پیش از این نیز در چند مرحله این کار صورت گرفت که در مواردی منجر به مسدود کردن IP سرور گردید که در نتیجه تمام سایتهای مربوط به آن سرور هم مسدود شد. مرحله بعدی که پا را از این فراتر گذارد، سانسور سرویسدهنده ایرانی وبلاگها یعنی پرشین بلاگ بود که متأسفانه اعتراض زیادی را در بین کاربران در پی نداشت. امروز نیز شاهد این بودیم که تعدادی دیگری از سایتها از جمله سرویسدهنده معروف بلاگر زیر این تیغ رفت و تمام وبلاگهای مربوط به آن دچار فیلترگذاری شد. وبلاگها و سایتهای دیگری از قبیل صبحانه و وبلاگ سردبیر: خودم نیز مشمول این سانسور گردید. که با توجه به محتوای آنها به این نتیجه میرسیم که این بار تیغ سانسور تنها متوجه وبلاگها بوده و مسیر مشخصی را دنبال میکند. لازم به ذکر است که این دو مرحله اخیر تنها توسط برخی از ISPها مثل پارسآنلاین مشاهده شده است و شخصاً سرویسدهنده دیگری را مشاهده نکردهام.