در دنیای تبلیغات دیجیتال، گوگل ادسنس یکی از بازیگران بزرگ و مطرح است، اما سال‌هاست که در حوزه محتوای وب به زبان فارسی، سیاست دوگانه‌ای را در پیش گرفته است. با وجود توانایی فنی گوگل برای پشتیبانی از زبان‌های راست به چپ مانند عربی و عبری، این رویکرد خاص منجر به حذف زبان فارسی شده است.
این پارادوکس هنگامی برجسته میشود که به نگرش گوگل نسبت به تبلیغات به زبان فارسی می‌نگریم. اجازه بدهید موضوع را بیشتر بشکافم. این پلتفرم امکان نمایش آگهی به زبان فارسی را برای مخاطبان در سراسر جهان فراهم می‌کند. این مساله نشان‌دهنده این است که مشکل با زبان فارسی نیست، بلکه گوگل با تولیدکنندگان نوشتاری به زبان فارسی مساله دارد. یعنی اگر شما آگهی‌دهنده‌ای باشید که قصد دارد تبلیغاتش را به زبان فارسی منتشر کند و البته برای این کار به گوگل هزینه می‌پردازد، مشکل خاصی نخواهید داشت (البته هنوز نمی‌توانید جغرافیای نمایش آگهی را کشور ایران انتخاب کنید). اما اگر وب‌سایتی به فارسی داشته باشید و بخواهید از محل نمایش آگهی‌های گوگل، درآمد کسب کنید، با موضوع غیرممکنی روبه‌رو خواهید شد. یعنی گوگل حاضر است به زبان فارسی پول در بیاورد اما حاضر نیست به تولیدکننده محتوای نوشتاری به زبان فارسی پولی بدهد!
این رویکرد انتخابی، به ویژه هنگام مقایسه با سیاست‌های گوگل برای سایر اشکال محتوای فارسی، گیج‌کننده میشود و شکاف بین این دوگانگی در سیاست‌گذاری را عمیق‌تر می‌کند. برای مثال، ویدیوهای تولیدی به فارسی در یوتیوب با محدودیت‌های مشابه روبه‌رو نیستند و تولیدکنندگان محتوای غیرمتنی مشکلی با کسب درآمد از گوگل ندارند. این نشان‌دهنده ناسازگاری گوگل در برخورد با فرمت‌های مختلف محتواست.
پس‌زمینه تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، لایه دیگری از پیچیدگی را به این مشکلات اضافه می‌کند.
این تحریم‌ها که به فعالیت‌های اقتصادی با ایران می‌پردازند، در طول سال‌های گذشته قطعا بر سیاست‌های گوگل تأثیر گذاشته‌اند، هرچند ارتباط مستقیم بین این تحریم‌ها و موضع گوگل در مورد محتوای وب به زبان فارسی شفاف نیست. شرکت گوگل سیاست خود را در قبال زبان فارسی علناً به عوامل ژئوپلیتیکی مرتبط نکرده است.
من به عنوان یک روزنامه‌نگار فناوری که از سال ۲۰۰۲ در این وبلاگ به زبان فارسی می‌نویسم، این مشکل را شخصا تجربه کرده‌ام. کسب درآمد از طریق گوگل ادسنس، ابزاری حیاتی برای بسیاری از خالقان محتوای آنلاین است. این سیاست گزینشی نه تنها بر نویسندگان و وبلاگ‌نویسان فارسی‌زبان بلکه بر کل جامعه دیجیتال فارسی‌زبان تأثیر می‌گذارد و ممکن است رشد و تنوع محتوای آنلاین را محدود کند. چه بسا افت وبلاگ‌های فارسی و مرگ خاموش بسیاری از آنها به همین علت باشد.
دلایل پنهان گوگل برای رویکرد گزینشی نسبت به محتوای فارسی وب، از جمله تأثیر احتمالی عوامل ژئوپلیتیکی، همچنان نامشخص است. با این حال، تأثیر آن بر خالقان محتوا قابل انکار نبوده و دلسردکننده است. این سیاست به طور قابل توجهی چشم‌انداز پیش روی محتوای دیجیتال را ایجاد می‌کند، به ویژه برای زبان‌هایی که گویش‌وران کمتری دارند. این سیاست منجر به تولید محتوای کمتری به فارسی شده است.
گوگل باید سیاست خود را در قبال محتوای فارسی در وب بازنگری کند. حمایت از تنوع زبانی و فرهنگی آنلاین، موضوعی حیاتی است و بازنگری این سیاست می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای تولیدکنندگان محتوای فارسی فراهم کند و محیط دیجیتالی را جامع‌تر و فراگیر کند.
پ.ن: این نوشته ابتدا به زبان انگلیسی در سایت مدیوم و شبکه اجتماعی لینکدین نوشته شده و اینجا ترجمه‌ای کمی متفاوت از آن را خواندید. اگر با آن موافقید یا نظر و تجربه‌ای در این زمینه دارید، برای تاثیرگذاری بیشتر، نسخه انگلیسی آن را هم در سایت‌های مذکور هم‌رسانی کنید.
درود
جانا سخن از زبان ما گفتی!
با تجربه ای که داشتید، بنظرتون چه سرویسهای دیگری را میشود در این شرایط جایگزین ادسنس کرد؟