ماه: سپتامبر 2006

تمام کن
تعلق را بُکُش
تبر باور تنها…
تنها یک تبر
که نخستِ درد باشد
و پایان تاریک و سردِ تن
تمشک طلایی برای یک ماه تلاش
به خاطر تکه کردن تنه تنومند غرور
و تمام آن چه که تافته‌ای در تفکر تناورت
تشکر و تبریک و تیشه‌ای
تقدیمی برای عرض ارادت
و یک بغل تنفر برای تنوع
و یک بار تشکر برای تنفر
همین و بس

مهم‌ترین خبر دو روز پیش در حوزه فناوری اطلاعات این بود: پرشین بلاگ فیلتر شد. البته فیلتر کردن پرشین بلاگ، سابقه هم دارد. دو سال و نیم پیش در حالی که پرشین بلاگ توسط پارس آنلاین فیلتر شده بود، مدیران قبلی این سرویس‌دهنده رایگان وبلاگ، با مسدود کردن آی پی شرکت پارس آنلاین، توپ را به زمین حریف انداختند. این کار باعث شد که کاربران پارس‌آنلاین حتی در صورت رفع فیلتر، نتوانند وبلاگ‌های زیرمجموعه پارس‌آنلاین را مشاهده کنند. منظور آنها این بود که این شما هستید که به کاربران ما نیاز دارید نه ما. این تحریم از سوی پرشین بلاگ و اعتراض کاربران اینترنت موجب شد که مخابرات تقصیر را به گردن شرکت‌های ISP بیندازد (داستانی که چند روز پیش هم تکرار شد) و ادعا کند که فیلتر کار این شرکت نبوده و البته برای اولین بار شاهد یک عذرخواهی بودیم (آن روزها مسعود فاتح دبیر سرویس فناوری اطلاعات ایسنا بود و البته الان مدیر روابط عمومی مخابرات در بخش رسانه‌ها است). اتفاقی که بلافاصله ثابت شد که دروغ بوده است و ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات در آن زمان مفصلاً در این زمینه افشاگری کرد. بعد از این ماجرا، پرشین بلاگ رفع فیلتر شد. (مطلبی که آن موقع نوشتم).
اما داستان همچنان ادامه داشت. کمیته‌ای با عنوان کمیته سه نفره و به طور موازی برخی از نهادهای قضایی به طور مستقل به ISPها و ICPها فهرست سایت‌هایی را که باید فیلتر می‌شدند، ارسال می‌کردند. درباره همه اینها بارها نوشته شد و گفته شد و البته در مواردی هم نتیجه‌ای هم قرار شد تا سایت‌هایی که به اشتباه فیلتر شده‌اند پیگیری شوند (خبر مربوطه و قولی که آقای رشیدی مدیر وقت مخابرات داده بود هم از خبرگزاری ایرنا پاک شده است و البته یک نسخه از آن را می‌توانید اینجا بخوانید).
فرض کنیم که ما اصولاً کاری به این کارها نداشته باشیم. تکلیف سایت‌هایی که اشتباهی فیلتر شده‌اند چیست؟ چرا سایت تکنوراتی که یک موتور جست‌وجوی تخصصی وبلاگ‌ها است، مدت‌هاست فیلتر است؟ فیلتر کردن سایت فلیکر به عنوان سرویس میزبانی رایگان تصاویر، معنایی معادل فیلتر کردن سایت بلاگر به عنوان سرویس‌دهنده رایگان متون وبلاگی دارد. تصاویر سایت کوربیس که به عنوان مرجع تصاویر بسیاری از روزنامه‌ها مورد استفاده است، دیده نمی‌شود.
هنوز هیچ مرجعی پاسخگوی فیلترینگ اشتباهی نیست و ما همچنان روی دکمه Submit صفحات ورود ممنوع، کلیک می‌کنیم تا شاید صفحه مورد نظر رفع فیلتر شود.

لینک شکسته چیست؟ لینک شکسته یا مُرده به لینکی در صفحات وب گفته می‌شود که به جایی ختم نمی‌شود و به عبارت ساده‌تر، صفحه مورد نظر موجود نیست و بیننده با پیام The page cannot be found روبه‌رو می‌شود. این اتفاق به ندرت به خاطر اشتباه نویسنده است. لینک شکسته بعد از سپری شدن زمان نوشتن مطلب به وجود می‌آید و اغلب به این علت است که آدرس مقصد لینک دچار اشکال شده است. این اتفاق وقتی می‌افتد که سایت مقصد لینک، دچار تغییر در طراحی یا برنامه‌نویسی می‌شود و آدرس بخش‌ها و اخبار موجود در آن تغییر می‌کند. یا این که سایت مقصد به هر دلیلی دیگر موجود نیست و مالک قبلی آن در طول زمان دومینش را تمدید نکرده است. هر دوی اینها باعث می‌شود که لینک موجود در یک نوشته قدیمی، به مقصد نرسد. به این لینک، لینک شکسته می‌گویند. زنجیری که پاره شده و شما را به مقصد نمی‌رساند. در این مواقع برای جلوگیری از ایجاد مشکل، از صفحه اختصاصی خطای ۴۰۴ استفاده می‌کنند که قبلاً درباره‌اش مفصل نوشته‌ام و حتی طرز ساخت آن را گفته‌ام. کار این صفحه این است که از سردرگمی بازدیدکننده جلوگیری می‌کند. با در اختیار قرار دادن ابزار جست‌وجوی پیشرفته به او امکان می‌دهد که مطلب مورد نظر را بیابد. با استفاده از فایل htaccess. حتی می‌توان صفحات اشتباه را به صفحات درست که آدرس جدید دارند، فوروارد کرد.
همه اینها را گفتم که برسم به سایت جدید روزنامه همشهری یا همشهری آنلاین. این روزها هر چه در سایت همشهری می‌گردم لینکی نمی‌بینم به سوی آرشیو شماره‌های قبلی روزنامه ضمن این که تمام مطالب وبلاگ یا لینکدونی که حاوی لینکی به صفحه یا مطلبی از روزنامه همشهری بودند، به لینک شکسته تبدل شده است. اتفاقی که از کادر مجرب همشهری و به خصوص دکتر شکرخواه بعید به نظر می‌رسد. مخلص کلام این که روزنامه همشهری با خارج کردن آرشیو و مطالبش از سرور، هزاران لینک شکسته ایجاد کرده است اتفاقی که یک بار دگر با تغییر آدرس خبرگزاری ایسنا از isnagency.com به isna.ir و عدم اصلاح لینک‌ها به آدرس جدید به وجود آمد و همین طور درباره خبرگزاری بسته‌شده سینا و روزنامه آسیا و ده‌ها روزنامه دیگر که بسته شدند.

دارم به رادیو زمانه گوش می‌کنم. بی‌تعارف خوشم آمده است. قرار نیست که شروع کنم به بافتن تئوری و بگویم که یک رسانه از نوع شنیداری باد چه خصوصیاتی داشته باشد. این بیشتر در تخصص یک متخصص رسانه و علوم ارتباطات است نه منی که کامپیوتر خوانده‌ام و انفورماتیک. اما بی برو برگرد، جای خالی رادیویی مثل زمانه خالی بود. هنوز هم جا برای رسانه‌ها و رادیوهایی چون زمانه زیاد است. هنوز خیلی از ماها با رادیو قهریم. رادیوهای ما زیادی سیاسی هستند و وقتی آدم نخواهد اخبار را دنبال کند، روی هم رفته چیزی برای گوش کردن ندارد. می‌زند به وادی نوار و سی دی و امثالش و عطای رادیو را به لقایش می‌بخشد. کمتر کسی توی ایران می‌چرخد و رادیوگردی می‌کند تا کانالی، فرکانسی، چیزکی پیدا کند. آنهایی که زبانم لال رسیور دارند و دیش و دم و دستگاه دریافت کانال‌های ماهواره‌ای، کمتر می‌گردند به دنبال کانال‌های رادیو و ترجیح می‌دهند کانال‌های دامبولی جدیدی پیدا کنند و بنشنند پای ویدئوکلیپ‌ها و مکرر تماشایش کنند. اما رادیو زمانه یکی از آنهاست که دارد راه خوبی را به پیش می‌گیرد و این طور که از قرائن بر می‌آید برنامه‌هایش متنوع است و سرگرم‌کننده و لابه‌لایش هم اخبار دارد و هم گزارش و مصاحبه. برای من هم جذابیتش دوچندان است. چرا که صدای خیلی از همکاران و دوستان و آشنایانم را در آن می‌شنوم و کیفور می‌شوم.
نقطه قوت زمانه مطمئناً اعلام خواهرخواندگی (شاید هم برادرخواندگی) او با وبلاگستان یک ارتباط خانوادگی میمون است. وبلاگ رسانه‌ای صمیمی است و خودمانی و تأثیرش روی رادیو زمانه هم مستقیم است و مؤثر. وبلاگ شاید نتواند یک رسانه معتبر باشد از لحاظ صحت و دقت و بی‌طرفی که اصل است در دنیای ژورنالسم اما منبع خوبی است برای یافتن اخبار و اتفاقات متنوع. یک منبع سرشار از موضوع که هر روزنامه‌نگار بی‌سوژه‌ای را غنی می‌کند از موضوع چه برسد به رادیویی که می‌خواهد با بلاگرها و نویسندگان تحت وب ارتباط تنگاتنگ داشته باشد.
زمانه یک اشکال ریز دارد که کلافه‌ام نمی‌کند البته اما باعث می‌شود که فرکانس‌هایم قر و قاطی شود. آن هم این است که بلافاصله پس از شنیدن یک تراک موسیقی از کوروش یغمایی تراکی از اوهام و بعدش یک گروه متال پخش می‌شود و خلاصه تا می‌آیم به یک سبک عادت کنم، می‌پ‍رد روی سبک بعدی! حالا نمی‌دانم قرار است که چه تدبیری بیاندیشد مهدی جامی و تیمش و عاقبت چه شود. جای برنامه‌های سرگرم‌کننده با موضوعات دیگر هم هنوز خالی است که امیدوارم پر شود این خلاء.
چند روزی بیشتر نیست که از اینترنت به آن گوش می‌دهم. نه توانستم روی رسیور پدایش کنم و نه روی رادیو. فعلاً که دارمتان و با برنامه‌هاتان حال می‌کنم. تا چه پیش آد و چه در نظر افتد.
برنامه‌های رادیو زمانه را می‌تواند ۲۴ ساعته از طریق ماهواره و اینترنت دریافت کنید (لینک مستقیم شنیدن اینترنتی). خواندن سایت و وبلاگ زمانه هم خالی از لطف نیست.

خیلی چیزها اعصاب آدم را به هم می‌ریزد. یکی از آنها بی‌اعتنایی به آثار باستانی و بناهای قدیمی و سایر چیزهای مشابه است. وقتی می‌روی به یک کشور دیگر و می‌بینی که چطور دور یک دیوار خرابه را زنجیر می‌کشند و برای دیدنش بلیت می‌فروشند و خرجش می‌کنند و بعد مقایسه‌اش می‌کنی با کارهای که در ایران انجام می‌شود، به خودت فحش می‌دهی که چرا آمده‌ای با میراث پدرانت آشنا شوی. دیروز برای بار چندم رفتم به موزه چای ایران. موزه چای ایران را چند سال پش در آرامگاه کاشف‌السلطنه (پدر چای ایران) ساختند. خوشحال شده بودیم که لاهیجان هم موزه‌دار شده و می‌توانیم از نزدیک ببینم تاریخ چای را. دیروز که فرصتی به دست آوردم که برای بار چندم از این موزه دیدن کنم، هیچ چیز لذتبخشی در آن ندیدم که باعث غرور باشد. بسیاری از اسناد قدیمی که در این موزه به نمایش گذاشته شده‌اند، در این چند سال از بین رفته بودند. هر بچه عاقلی می‌تواند بفهمد که رطوبت با کاغذ چه می‌کند. گذاشتن اصل اسناد پشت یک ویترین شیشه‌ای که هیچ رطوبت‌گیری در آن موجود نیست و روشن کردن لامپ‌های پرنور در فاصله دو سه سانتی‌متری اسناد، بسیاری از نوشته‌ها را کمرنگ کرده است. با مسؤول موزه که صحبت کردم، می‌گفت موزه چای لاهیجان از رشت مدیریت می‌شود. به حرف ما گوش نمی‌دهند. بارها درخواست‌های ما را بی‌پاسخ گذاشته‌اند. این در حالی است که وجود سنگ‌های تزئینی نشان‌دهنده آن است که قرار است محوطه را سنگفرش کنند. من نمی‌دانم بودجه سنگ‌فرش را شهرداری تأمین می‌کند یا جای دیگر. تنها چیزی که می‌دانم این است میراث فرهنگی اندکی که در لاهیجان باقی مانده است، در حال تخریب کامل است. نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای جالبی که روی دیوار چهارپادشاهان بود روز به روز کمرنگ‌تر می‌شود. یکی از آن نقاشی‌های دیواری را از کودکی یادم می‌آید که تخریبش کردند. هر چه باشد نقاشی دیواری با خراب کردن دیوار از بین می‌رود! انگار نه انگار آدم دلسوزی هم آنجا هست. یعنی هچ کسی نیست که برود توی شورای شهر و اعتراض کند به این روند؟ یعنی شورای شهر فقط در حال رفع معضلات شهری است؟ هیچ کسی نیست دوربین‌های صدا و سیمای گیلان را بکشاند به آنجا و این چیزها را نشانشان دهد؟ انگار همه دست به دست هم داده‌اند تا چیزی از گذشته به یادگار نماند. درآمد صنعت توریسم را بی‌خیال، به یادگار پدرانمان رحم کنید.

این جی‌میل برای خودش جانوری هست‌ها! این ترفند را خیلی وقت بود که می‌خواستم اینجا بنویسم، اما به قولی حسش نبود تا الآن که می‌بینید.
شما برای خودتان یک حساب کاربری جی‌میل دارید و کلی هم خوش به حالتان است. اما بدانید و آگاه باشید که شما N تا حساب جی‌میل دارید و خودتان بی‌خبرید. آدرس‌پلاس امکانی است که در جی‌میل موجود است. بگذارید با یک مثال برویم و ببینیم این که گفتم یعنی چه. فرض کنید ایمیل من [email protected] باشد (البته این ایمیل من نیست اما فرض کنید دیگر، جانتان که در نمی‌رود با فرض کردن). حالا من می‌توانم یک عدد + را به اکانتم اضافه کنم و دنبالش هر چه که می‌خواهم بنویسم. مثلاً بنویسم [email protected] و هر جای که می‌خواهم ایمیل کاری بدهم این را وارد کنم یا مثلاً بنویسم [email protected] و در خبرنامه بی‌بی‌سی با این ایمیل عضو شوم. همه ایمیل‌های ارسالی با این آدرس‌ها به میل‌باکس من در اکانت [email protected] وارد می‌شود. حالا این کار چه فایده‌ای دارد؟
جانم بگوید برایتان که خیلی فایده دارد. این که می‌گویم خیلی یعنی این که اولاً من می‌توانم با استفاده از امکانات دگر جی‌میل ایمیل‌هایم را فیلتر کنم و هر کدام را بفرستم در یک برچسب خاص. برای ساختن فیلتر و ارسال آن به یک برچسب خاص به Settings->Filters بروید. پس خاصیت اول این بازی با آدرس، ارسال خودکار ایمیل‌ها به موضوع‌بندی و برچسب مرتبطشان است.
اما من خاصیت دوم این کار را بیشتر دوست دارم. وقتی می‌خواهید در سایتی عضو شوید، خیلی وقت‌ها سایت مورد نظر ادعا می‌کند که اطلاعات شما محفوظ می‌ماند و در اختیار سایت‌های دیگر قرار نمی‌گیرد. اما در واقع اینطور هم نیست. شما چند روز بعد از این که ایمیل جدیدی ساختید، می‌بینید که مورد حمله انواع هرزنامه و اسپم قرار گرفته‌اید. یکی از علت‌هایش این است که ایمیل شما به ارسال‌کنندگان هرزنامه فروخته شده است. حالا اگر شما یک ایمیل بسازید مانند [email protected] و در سایت bilbilak.net عضو شوید و بعد از چند وقت از سایت cholmangs.org برایتان ایمیلی به [email protected] ارسال شود، چه می‌شود؟ می‌فهمید که سایت بیل‌بیلک دات نت ایمیل‌تان را به سایت چُل‌منگز دات ارگ فروخته است و وقتش هست که حالا هر دویشان را بکنید توی قوطی.

فیلترینگ هم برای خودش دنیایی دارد! باور کنید حتی می‌تواند روح هنری انسان را جلا بدهد و خلاقیت را در ذهن آدمی منفجر کند. با توجه به این که در بعضی کشورها که اول اسمشان ایران است، سایت‌های مسدود شده بسیار زیاد بوده و صفحات ورود ممنوع «بنا بر دستور مقامات قضایی، این سایت مسدود است» از پربیننده‌ترین صفحات هستند، طراحی هنری ان صفحات از اهم واجبات بوده و مفید به فایده است. شما می‌توانید گالری صفحات ورود ممنوع را در یک سایت که به همین منظور طراحی شده ببینید و حالش را ببرید. سایت BlockPage سایتی است که این صفحات را بر اساس صفحات ملی، بازرگانی و دانشگاهی دسته‌بندی کرده است.
اما سوای اینها و بر اساس انتخاب هیأت داوران عصیان، جایزه بهترین طراحی صفحه فیلتر به شرکت سپنتا تعلق می‌گیرد به خاطر استفاده بهینه از این صفحه پربیننده و هدایت کاربران به سمت ورزش و جاذبه‌های گردشگری. فیلتروندان عزیز می‌توانند زین پس به جای مراجعه به سایت‌های بی‌بی‌سی فارسی و صبحانه و اورکات و گزگ و پرستود و اینا و اونا، به «تور یک روزه شکراب» رفته و از زیبایی‌های طبیعت بهره‌مند شوند. چی؟ میانه‌تان با شکراب، شکراب است؟ خب بروید شهرستانک. شهرستان و شهرستانک هم به کلاستان نمی‌خورد؟ خب بروید همایش. خارجی‌اش می‌شود سمینار. خیلی باکلاس است‌ها. به هر حال به کاربران توصیه می‌شود همچنان به استفاده از سرویس‌های عادی و برنزی تا نقره‌ای و پلاتینی و مالدینی بپردازند شاید که تور بعدی تور آنتالیا و بدروم باشد (ان بُدروم با اون بِدروم فرق فوکوله، هیجان‌زده نشین). همچنین امکان مشاهده افرادی که برای تور ثبت‌نام کرده‌اند وجود دارد تا با چشمانی باز و قلبی آکنده از شادی برین اردو. وه چه نیکو!