یادم هست که مجله دانستنیها عشق دوران راهنمایی‌ام بود. اولین مجله دایره‌المعارفی و تمام رنگی ایران که اول و پانزدهم هر ماه منتشر می‌شد و توی لاهیجان به سختی گیر می‌آمد. یک کتاب‌فروش نبش میدان اصلی شهر بود که چند تایی از این مجله را می‌آورد و من بعد از کیهان بچه‌ها چیزی پیدا کرده بودم تا عطش خواندنم را فرو بنشانم. هر دو هفته می‌رفتم تا وسط شهر که مجله‌ام را بخرم. بماند که چه جنگ و کمبود کاغذ و مشکلاتش چه بر سر مجله محبوبم آورد و قطع و رنگش را متلاشی کرد. اما همچنان محبوبم بود تا آن که دبیرستانی شدم و مشترکش و تقریباً همزمان شروع کردم به خواندن مجله دانشمند. عاشق ستونی بودم که کاظم فائقی می‌نوشت. مجموعه‌ای که به من یاد می‌داد چطور با کم‌ارش‌ترین وسائل دورریختنی معجزه کنم و چیزهای عجیب و غریب بسازم. کم‌کم کتاب‌هایی را پیدا کردم که گرد‌اوریش با کاظم فائقی بود. عناوین این کتاب‌ها چیزهایی بود شبیه «چگونه سرگرم شویم»، «سرگرمی در خانه» یا «معماهای ریاضی». هر بخشش برایم مکاشفه‌ای هیجان‌انگیز بود.
با خودم داشتم فکر می‌کردم که این کتاب‌ها چقدر روی روند فکری من تأثیر مثبتی گذاشتند و باز فکر می‌کردم که چرا این قدر جای چنین ستون‌ها، سایت‌ها و وبلاگ‌هایی به فارسی خالی است. حتی آرزو کردم که ای کاش کاظم فائقی وبلاگی داشت با همین محتوا و سر و شکل.
یک گشت و گذاری کردم و جست‌وجویی با همین مضمون و دیدم که چقدر سایت‌های «How to» یا «چگونه می‌شود» به زبان‌های دیگر داریم که می‌تواند ساعت‌ها آدم را سرگرم کند. آن وقت تصمیم گرفتم تا چند نمونه از بهترینشان را اینجا بنویسم و معرفی کنم. سایت‌هایی برای آن که بدانیم چگونه می‌شود با چوپ‌استیک (چوب غذاخوری ژاپنی) غذا خورد، چگونه می‌شود گیتار آگوستیک نواخت یا چگونه می‌توانیم یک اجاق گاز خورشیدی بسازیم؟ جواب این سؤال‌ها را می‌توانید در چنین سایت‌هایی بیابید:
– eHow: چگونه می‌توانیم هر کاری را انجام دهیم؟ در این سایت می‌توانید بر اساس موضوع جست‌وجو کنید. برای مثال برای آن که بدانید چگونه می‌شود یک چاپگر را به طور خودکار تمیز کرد، کافی است به موضوع کامپیوتر بروید. این سایت محدود به یک رده‌یندی نیست. شما می‌توانید موضوع و زیرموضوع داشته باشید تا به پاسخ دلخواهتان به صورت گام به گام برسید.
– How to do things: مشابه سایت قبلی است و گام به گام توضیح می‌دهد که برای مثال چگونه موهای خودتان را اصلاح کنید.
– wikiHow: یا ویکی‌چگونه. از اسمش پیداست که چطور سایتی است. شما علاوه بر استفاده از محتویات این سایت، می‌توانید آن را به راحتی تکمیل کنید. آن هم به شیوه ویرایش ویکی‌ها. بخش پارسی ویکی‌چگونه در میان زبان‌های دیگر خیلی غریب افتاده است. به عبارتی نیازمند یاری سبزتان است.
– Life Hacker: یکی از محبوب‌ترین وبلاگ‌های گروهی در دنیاست. یکی از بخش‌های این وبلاگ که بسیار پرطرفدار هم هست، بخش How to نام دارد. ترفندهای جالبی که نوعی هک کردن زندگی روزمره است به شما کمک می‌کند که مستقل باشید و خودتان چیزهایی را که دوست دارید بسازید.
سلام نیما جان
پست واقعاً جالبی بود. مخصوصا از ehow بیشتر استفاده بردم. تا کنون از طریق اینترنت بیشتر مقالات علمی مرتبط با کار دانشی رو می‌خوندیم ولی مثل اینکه حالا سایت‌ها و وبلاگ‌هایی هستند که قدم به قدم کارهای یدی و فنی رو هم یاد می‌دهند، اون هم به صورت کاملاً رایگان. با این اوضاع چیزی نمونده تا بساط کلاس‌ها و کارگاه‌های فیزیکی کاملاً جمع شود البته نه در این مملکت بلکه در مملک خوارج.
ولی نیما جان با این پستت نشون دادی هر چقدر هم که روش‌های یادگیری تغییر کنه نمی‌شه خاطرات رو در مورد روش‌های قدیمی‌تر یادگیری فراموش کرد. البته ما که اون موقع نبودیم تا با کیهان بچه‌ها و… حال کنیم. تا شروع به یاد گرفتن کردیم خودمون رو پشت وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها دیدیم تا کتاب‌ها و مجلات. ولی یه چیزایی از مجله «تماشاگران» و اون مقالات جنجالیش از فوتبال ایتالیاییش و مجله «اطلاعات سیاسی و اقتصادی» از دوران دبیرستان رو به خاطر دارم.
این پست شما یه عالمه از خاطره‌های دوره نوجوانی منو زنده کرد. من هم عاشق این مجله دانستنیها بودم و تا موقعی که وارد دانشگاه بشم مرتب می‌گرفتمش.
راستی اون تصاویر سه بعدی که توش چاپ می‌شد یادتون هست؟ چقدر چشامون رو چپ می‌کردیم تا بتونیم ببینیمشون!
نیما: من که هیچ استعدادی در دیدن تصاویر سه‌بعدی نداشتم. و از طرفی چقدر از پوسترهای هواپیما و اسلحه وسط مجله خوشم می‌اومد.
آقا خیلی محشر بود. ایول
کلی صفا می‌کردم با کیهان بچه‌ها و دانستنیها… ممنون ازت که ما رو دوباره بردی توی اون حال و هوا… راستی بچه‌گی‌هامون شبیه بوده
سری کتاب‌های «به من بگو چرا» (خصوصاً سری اول) شروعی هیجان‌انگیز برای من بود تا رسیدن به Howstuffworks
در دنیای مجازی.
لینک‌هایی که گذاشتی ساعت‌ها سرمان را گرم خواهد کرد. ممنون.
نیما: موافقم با به من بگو چرا. کلاس چهارم ابتدایی سر صف جایزه گرفتمشون و یه کله تا آخرش رو خوندم. خیلی به درد بخور بودن.
واقعاً برای من نیز مثل این می‌ماند که کسی زندگینامه‌ام را مرور کند. من هم درون یک صندوق قدیمی خیلی بزرگ که متعلق به مادرم بود، کیهان‌بچه‌ها و دانشمند و دانستنیها… را آرشیو می‌کردم و بعدها در دوره دانشجویی حتی سعی کردم نسخه‌هایی که از آنها نداشتم حتی قبل از انقلابی‌هایش را جمع‌آوری کنم و مرید پروپاقرص کاظم فائقی و خسرو خبیری و…. بودم. ممنون. فقط یک سؤال ذهن مرا مشغول کرده اینکه به نظر شما آیا برای بچه‌های این دوره زمانه با این امکانات فعلی اعم از گیم و چت و میل و….، هنوز اینگونه مطالب و سایت‌ها جالب هست یا خیر؟
نیما: ابراهیم جان. من مطمئنم که برای بسیاری از بچه‌های این دوره اینگونه مطالب جالب هستند. حالا که دارم در مجله برای این‌ها می‌نویسم و بازخوردش را می‌بینم به این نتیجه می‌رسم که آنها هم دوست دارند دنیا را مکاشفه کنند. فقط ابزار و رسانه‌اش فرق کرده است و امکانات متنوع‌تر و بیشتر شده است.
اینم از استاد! با صورت خورد زمین! مچ دستش هم شکست! و… دست آخر فکر می‌کنی چی می‌شه؟