یکی از مباحثی که در ایران و در حوزه رسانه به ویژه از نوع آنلاینش مغفول مانده، بخش‌هایی از اخلاق روزنامه‌نگاری‌ست. برای این‌که این مسأله چندان پیچیده نشود، موضوع را با یک مثال شرح می‌دهم. گاهی در سایت‌های خبری یا سایت‌های اشتراک لینک مثل بالاترین یا انواع سایت‌های وب ۲ مثل فرندفید، پیوندهایی وجود دارد که حاوی عکس یا ویدئوی دلخراشی است.
متأسفانه کمتر پیش آمده تا هنگام انتشار و اضافه کردن مطالب یا پیوندها برچسبی در کنار این نوع لینک‌ها مبنی بر هشدار افزوده شود. بنابراین مخاطب با کلیک روی لینک و ورود به صفحه مقصد، ناگهان با محتوایی دلخراش مواجه می‌شود.
برخلاف تصور، این یک تأثیرگذاری مثبت بر مخاطب نیست. وقتی مطلبی را منتشر می‌کنیم، باید بپذیریم که محتوای آن از حوزه اختیار ما خارج شده و وارد حریم شخصی مخاطب شده است. وارد کردن شوک به مخاطب می‌تواند اثری معکوس به دنبال داشته باشد و مخاطب پس از آن به طور ناخودآگاه پیگیر مطالبی مشابه نباشد. برای مثال مطلب «ختنه زنان در کردستان همان است که بود» (هشدار: ممکن است حاوی عکس‌های دلخراش باشد) در سایت شهرزاد نیوز با آن‌که متنی قابل تأمل دارد، با عکس‌هایی از ختنه زنان همراه شده، که مشاهده آن برای برخی از مخاطبان قابل تحمل نیست. لینک این مطلب وقتی در سایت فرندفید به اشتراک گذاشته شد، واکنش‌های منفی‌ای چون این مورد را به دنبال داشت: «اه… لعنتی.. یه جوری شدم. توصیه اکید می‌کنم روش کلیک نکنید». چنین تأثیرهایی ممکن است باعث شود تا پس از این، مخاطب روی لینک‌هایی با مضمون مشابه کلیک نکند و به تدریج چنین اخباری که گاه از فجایع اجتماعی هستند، بیش از پیش مهجور باقی بمانند.
بنابراین شایسته است که هنگام به اشتراک گذاشت این مطالب، برچسبی به وضوح در کنارش نوشته شود با این مفهوم که: «این لینک ممکن است حاوی صحنه‌های دلخراش باشد». علاوه بر این، عکس‌ها باید به گونه‌ای در صفحه قرار داده شوند تا لینکی مستقیم نداشته باشند و خارج از سایت نتوان به آنها لینک مستقیم داد.
این شیوه کم‌وبیش در وب‌سایت بالاترین رعایت می‌شود اما هنوز راه طولانی‌ای برای فرهنگ‌سازی آن داریم. این یکی از موارد احترام به حریم خصوصی مخاطبان است. در واقع مخاطب باید بتواند آزادنه تصمیم بگیرد و محتوا را برای مشاهده انتخاب کند. منظور اعطای حق آزادی مخاطب برای «مشاهده» است نه «دیدن».
چه خوب و به جا گفتی نیما جان! کلیک همانا و شوک همانا… بارها روی همین مطالب بدون لیبل کلیک کردم و بارها و بارها هم خیلی جورها شدم! موافقم تأثیرش هم واقعن منفیه…!
با سلام و خدا قوت
نیما: به علت تبلیغاتی بودن محتوای کامنت حذف شد.
سلام
ختنه زنان در کردستان دلمو ریش ریش کرد.
بسیار وحشتناک بود.
متعصبین کله‌خشک با سنت‌های غلط دیرین
ای بابا… آدمی که عکس سودان رو می‌ذاره به جای عکس کردستان، می‌خواین اخلاق رسانه‌ای رو بشناسه؟ حداقل می‌نوشت عکس‌ها تزئینی‌ست. کردستان سیاهپوست داره آخه؟!
سلام
با گفته‌های شما موافقم ولی کو گوش شنوا؟ خوشحالم که حداقل یک نفر پیدا شد که بیان کند.
در پناه حق موفق باشید