فیلتر

شاید شما چیزکی درباره سرویس تازه بی‌بی‌سی فارسی شنیده باشید. منظورم گوش کردن به اخبار بی‌بی‌سی فارسی از طریق تلفن همراه و تماس با شماره ۷۱۲۴۳۲۶۵۸۳ در آمریکا است.
خیلی وقت‌ها آدم توی اتوبوس یا مترو یا ماشین خودش نشسته و دسترسی به اینترنت هم ندارد تا بخواهد به این اخبار گوش کند. در چنین وقتی اگر در آمریکا باشید، این امکان برایتان فراهم شده تا بتوانید به آخرین اخبار گوش کنید. اطلاعات کامل را می‌توانید از این صفحه به دست بیاورید. این هم ویدئویی در یوتیوب که ماجرا رو توضیح می‌دهد.
اما از این امکان و امکان دیگری از گوگل به شیوه‌ای خاص می‌توان از همه جای دنیا بدون مشکل فیلتر به آخرین اخبار گوش داد. همان طور که می‌دانید می‌توان از بخش چت جی‌میل برای تماس با همه جا استفاده کرد. اما با نصب این پلاگین تماس تلفنی به آمریکا همیشه و از همه جا رایگان است.
بنابراین می‌توانید پای کامپیوترتان بنشینید و با استفاده از جی‌میل به شماره تلفن بالا زنگ بزنید و به اخبار گوش کنید. با این کار مشکل فیلتر را هم نخواهید داشت.
به طور خلاصه: بروید داخل جی‌میلتان، بالای فهرست دوستانتان در بخش چت، روی کال فون کلیک کنید، آمریکا را از توی لیست کشورها انتخاب کنید، شماره بالا را وارد کنید، روی دکمه کال کلیک کنید و به اخبار گوش دهید.
پ.ن: این طور که دوستانم در ایران می‌گن، متأسفانه گوگل اجازه نصباین پلاگین رو به آی‌پی‌های ایرانی نمی‌ده و حتمن باید با vpn نسبت به نصبش اقدام کنن. همین طور وقتی با آی‌پی ایرانی وارد جیمیل می‌شیم Call رو نشون نمی‌ده!

حالا که دارم این نوشته رو می‌نویسم، باید کم‌کم وسایلم رو جمع کنم و اتاق رو تحویل بدم و عصر هم برگردم به لندن. توی دو روز گذشته طبق معمول نشست‌های زیادی برگزار شد. در کل برای خود من، حاشیه‌های این کنفرانس و به اصطلاح کافی‌برک‌هاش بسیار مفیدتر بود. اینجا می‌تونین کمی درباره این کنفرانس بخونید.
از مسائلی که به اتفاق چند تا از دوستان پیگیری کردیم، سرویس‌های فارسی شرکت‌های معروفی مثل گوگل و ممنوعیت دانلود نرم‌افزارهایی چون جی‌تاک در ایران بود. موفق شدم برای دقایقی با مسؤول بخش نیوز اند پلیتیک سایت یوتیوب صحبت کنم و یکی از مسؤولان بخش حقوقی گوگل. چکیده این صحبت‌ها این بود که اونها اصرار داشتن این ممنوعیت‌ها به خاطر قوانینی هست که دولت آمریکا وضع کرده و البته از طرف ما هم مطرح می‌شد که دانلود نرم‌افزارهایی مثل جی‌تاک و گوگل‌ارث و بقیه هیچ منافاتی با قوانین تحریمی نداره. این مسأله رو قرار شده که همچنان پیگیری کنیم. موضوع اینجاست که خیلی‌هاشون هیچ ایده‌ای درباره کاربران ایرانی و طرز استفاده‌شون از این طور سرویس‌ها ندارن. بهشون گفتم می‌دونین که گوگل‌ریدر در بین کاربران ایرانی یک اسم مستعار داره؟ بهش می‌گن گودر. باورشون نمی‌شد و کلی متعجب شدن.
بگذریم. دیروز فرصتی شد تا کمی از شهر رو هم ببینم. مطمئنم اگه دنبال اطلاعات باشید، می‌تونین از روی اینترنت هر چیزی رو که می‌خواهید پیدا کنید. اما کاری که با دو نفر از دوستان کردیم این بود که از این وسیله‌های حمل و نقل که بهش می‌گن سِگ‌وِی کرایه کردیم و راهنمای تور ما رو در سطح شهر گردوند و جاهای مختلف رو نشونمون داد. ۴۹ یورو به ازای دو ساعت. اعتراف می‌کنم سواری با این وسیله بسیار بسیار لذت‌بخش و هیجان‌انگیزه و اگه فرصت دوباره‌ای بهم دست بده، می‌رم سراغش. یادگیریش هم بیشتر از پنج دقیقه طول نمی‌کشه.
آقاهه که راهنمای تور بود می‌گفت در یک مقطعی نصب مجسمه در اماکن عمومی شهر ممنوع بود. برای همین مردم مجسمه می‌ساختن و روی کتیبه‌های ساختمون نصب می‌کردن. در واقع روی نمای ساختمون. کلاه شرعی به شیوه خودشون.
جریان این وسیله نقلیه رو که توییت کردم (امین بهشون می‌گفت قام‌قام!)، چند تا از دوستان گفتن که توی تهران هم سر و کله همچین وسیله‌ای پیدا شده. گویا در پارک آب و آتش این وسیله رو هر ده دقیقه پنج هزار تومان کرایه می‌دن. این هم عکس ازیناسواریمون و این هم از بوداپست یا به قول خودشون بوداپشت.

اگه توییتر من رو دنبال می‌کنید، می‌دونید که دو روزه در بوداپست هستم برای شرکت در کنفرانس آزادی اینترنت یا Internet at Liberty 2010 که به همت گوگل در دانشگاه مرکزی اروپایی CEU برگزار می‌شه. بلاگرها و کنشگران زیادی از سراسر دنیا اینجا جمع شدن و درباره شیوه مقابله با فیلترینگ‌های بی‌حد و حصر دولت‌ها صحبت می‌کنن. در حاشیه این همایش افرادی هم هستند که نرم‌افزارها و شیوه‌های امن استفاده از اینترنت رو بررسی می‌کنند. برای نمونه به این دو سایت توجه کنید: سایت سیساوی و امنیت در یک جعبه. همه جور آدمی هم اینجا پیدا می‌شه. از فعالان رسانه‌ای تا افراد معتقد به اوپن‌سورس و دشمنان شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و دانشجو و کنشگر اجتماعی و سیاسی. مجموعه جالبی هست از آدم‌هایی از سراسر دنیا. تقریباً در همه همایش‌ها، سخرانان اوضاع اینترنت در ایران رو به عنوان مثال یا یکی از محورهای سخنانشون یا به عنوان مثال میارن. به طور محسوسی فضا متوجه اوضاع ایران هست. اگه علاقمند به دنبال کردن اتفاقات اینجا هستید، برچسب IAL2010 رو در توییتر دنبال کنید.
هنوز فرصتی برای گشت و گذار در شهر نداشتم. اگه فرصت شد درباره شهر هم می‌نویسم.
در همین زمینه:
– بوداپست، کنفرانس آزادی اینترنت – وبلاگ ندای امروز

عصیان رو از قرار معلوم فیلتر کردن. خب وقتی وبلاگ‌های حامی احمدی‌نژاد فیلتر می‌شه، جای تعجبی نیست که وبلاگ من هم فیلتر بشه. هر چند من سال‌هاست در حوزه سیاست چیزی ننوشتم. اما وبلاگ‌های دیگه‌ای رو می‌شناسم که صرفاً به خاطر اسم نویسنده‌شون فیلتر شدن یا شغلی که دارن. بنابراین هیچ جای تعجبی نیست که اینجا رو هم فیلتر کنن. به لطف فیلترینگ فله‌ای دیگه هر کسی هم که راه‌های عبور از این سد رو بلد نبود، دیگه بلده. هر کسی که بخواد هر سایتی رو ببینه، دیگه می‌بینه. حالا کند یا تند خلاصه یک راهی براش پیدا می‌کنه. حقیقتاً برام مهم نیست که فیلتر شده باشم یا نه. من همچنان به روال گذشته خواهم نوشت. از زندگی روزمره و از هر چی که می‌بینم یا فکر می‌کنم باید نوشت. پیگیری هم فایده‌ای نداره. این روزها مگه کسی هم هست که به تصمیمی که دشمنان آزادی بیان بگیرن، اعتراضی کنه؟ اونها که دارن کار خودشون رو می‌کنن، ما هم کار خودمون رو می‌کنیم. دیگه کسی نمی‌تونه بگه که حکومت ایران دشمن اینترنت نیست یا این موضوع که ایران یکی از سیاه‌چاله‌های اینترنته، غلطه. ما می‌دونیم که اوضاع اونجا چطوره، شما هم بهتر از ما می‌دونین. پس به کار خودتون ادامه بدین ما هم کار خودمون رو می‌کنیم.
دوستانی که همچنان علاقمند به خوندن عصیان هستن، در صورتی که نمی‌خوان از فیلترشکن استفاده کنن، می‌تونن نوشته‌های اینجا رو از خبرمایه یا فید اینجا در گوگل ریدر یا هر خبرمایه‌خوان دیگه دنبال کنن. به اشتراک‌گذاری مطالب اینجا واجب عینی، کفایی یا هر نوع دیگه‌ای از وجوب هست که حال می‌کنید.

بسیار پیش آمده که بلاگرهای ایرانی که خارج از ایران وبلاگشان را به روز می‌کنند، از اوضاع فیلتر شدن وبلاگ خود یا سایت‌های دیگر بی‌خبر هستند.
این اتفاق نه‌تنها برای بلاگرهای ایرانی خارج از کشور می‌افتد بلکه برای بلاگرهای چینی هم صادق است. افزونه‌ای به نام «کانال چین» یا China Channel برای فایرفاکس نوشته شده است که به کاربران خارج از چین اجازه می‌دهد تا از وضعیت سایت‌ها باخبر شوند. این افزونه در واقع اوضاع فیلترینگ در کشور چین را برای خارج از این کشور شبیه‌سازی می‌کند.
در نمایشگاهی در هنگ‌کنگ با استفاده از این پلاگین توانستند روی دو مانیتور نمایشی از اوضاع سانسور اینترنت در چین ارائه کنند. آنها دو مانیتور را به یک ماوس و کیبورد مشترک متصل کردند. وقتی یک آدرس مثل صفحه‌ای از ویکی‌پدیا وارد شد، در یکی از این مانیتورها که از اینترنت هنگ‌کنگ استفاده می‌کند، صفحه مورد نظر دیده می‌شود اما در مانیتور کناری که با استفاده از پراکسی به اینترنت چین متصل است، صفحه فیلترشده دیده می‌شود.

ادامه

فیلتر، فیلتره دیگه. چه فرقی می‌کنه به چه زبونی باشه؟ فقط تو ایران بهمون احترام می‌ذارن و می‌گن «مشترک گرامی…» توی ترکیه می‌گن طبق حکم دادگاه تاریخ فلان یوتیوب رو مسدود کردیم.

زیگزاگ– «افزونه‌ای برای فایرفاکس ساخته شده که با نصب آن کاربران ایرانی می‌توانند سایت‌های فیلترشده را مشاهده کنند».
این خبری بود که در اوایل سال نوی میلادی در برخی از سایت‌های خبری منتشر شد. افزونه مورد بحث را فردی به نام محمد نوشته بود که در واقع توسعه‌ای بود از افزونه فیلترشکن دیگری که مخصوص مشاهده سایت فلیکر است.
سایت فلیکر یکی از مشهورترین سایت‌های اشتراک عکس سایت که در ایران مسدود شده و «حامد صابر» مدیر گروه ایرانیان این سایت فردی است که افزونه فیلترشکن فلیکر را برای مرورگر فایرفاکس نوشته است.
گفت‌وگو با حامد صابر از چند دیدگاه می‌تواند جالب باشد. یکی آن‌که او از معرفی خود به عنوان نویسنده این فیلترشکن ویژه ابایی ندارد و دیگر آن‌که همواره تأکید می‌کند با سانسور اینترنت مخالف نیست:

ادامه

هفته‌نامه چلچراغ– «گوگل فیلتر شد». این جمله‌ای بود که شب یکشنبه جلوی اسم دوستان آنلاین مسنجریم دیده یا به صورت یک پی‌ام برای همه افراد لیست، فرستاده می‌شد. این موضوع به سرعت به یکی از موضوعات بحث شبانه در سایت‌های اشتراک لینک مثل «بالاترین» تبدیل و نقل محافل وبلاگی شد. در جشن تولد ده سالگی گوگل، مسدود کردن آن توسط مخابرات به کاربران ایرانی هدیه شد و اخبار آن بلافاصله در صدر اخبار فناوری خبرگزاری‌های جهان قرار گرفت.
دسترسی اینترنت در ایران از طریق وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات تأمین می‌شود و آی‌اس‌پی‌ها نمی‌توانند بدون واسطه و از طریق ماهواره اینترنت دریافت کنند و لازم است تا پهنای باند خود را از این وزارتخانه تأمین نمایند. سال‌ها است که داشتن دیش و امکان ارتباط ماهواره‌ای برای انتقال اطلاعات اینترنتی در ایران ممنوع شده و جز در موارد نادری با داشتن اجازه‌نامه رسمی امکان‌پذیر نیست. فیلترینگ توسط دولت به طور مستقیم و یا توسط دستورات رسمی توسط مراجع قضایی به واسطه‌ها در اینترنت اعمال می‌شود.
از آن‌جایی که مسدود شدن سایت‌ها بدون اطلاع قبلی صورت می‌گیرد، هنگامی که کاربران با پیام فیلتر شدن گوگل و سایت‌های زیرمجموعه‌اش مانند جی‌میل مواجه شدند، موج بزرگی از نگرانی‌ها اینترنت ایرانی را تحت تأثیر قرار داد. موتور جست‌وجوی گوگل و سرویس ایمیل آن جی‌میل، از محبوب‌ترین سایت‌های مورد استفاده کاربران ایرانی است. با آن که همواره این امکان وجود دارد که از موتورهای جست‌وجوی دیگری چون یاهو یا پارسیک استفاده کرد اما به علت آن‌که حساب کاربری و ایمیل ایرانیان زیادی روی جی‌میل قرار دارد و انسداد آن باعث شد تا دسترسی این افراد به صندوق پست الکترونیکی‌شان دچار اختلال شود.
تلفن بخش‌های پشتیبانی سرویس‌دهنده‌های اینترنت به سرعت اشغال شد اما جوابی دریافت نشد جز جمله «فیلتر از طرف مخابرات اعمال شده است و از طرف ما نیست». تلفن مسؤولان مربوط هم در این دقایق از دسترس خارج شد. گمانه‌زنی‌های اولیه امکان فیلترینگ اشتباهی را رد می‌کرد چرا که پیش از این انسداد سایت‌های دیگر زیرمجموعه گوگل نیز در کارنامه مخابرات موجود بود. سایت های اورکات و بلاگر که به طور رسمی فیلتر شده‌اند جزو سایت‌های گوگل محسوب می‌شوند.
صبح روز بعد حجت‌الاسلام حمید شهریاری، دبیر شورای اطلاع‌رسانی کشور در گفتگو با خبرگزاری مهر، فیلتر شدن گوگل را تأیید می‌کند. البته از هرگونه اظهار نظر در مورد دلایل فیلترینگ یا احتمال رفع آن خودداری کرده و توضیحات مشروح را به آینده موکول می‌کند.
علی‌اکبر کرم‌بیگی مدیر روابط عمومی شرکت مخابرات، در ساعات اولیه فیلتر شدن گوگل را تکذیب می‌کند در حالی که کاربران ایرانی در نقاط مختلف کشور نمی‌توانند این سایت را مشاهده کنند.
به تدریج مشخص می‌شود که سایت‌های دیگری از جمله بلاگفا فیلتر شده و «برابر قوانین جمهوری اسلامی و دستور مقامات قضایی دسترسی به این سایت مجاز ‌نمی‌باشد».

ادامه

هفته‌نامه چلچراغ، نیما اکبرپور‌*- سعید ابوطالب یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی است. نماینده‌ای که قبل از این خبرنگار بوده و در کار رسانه. او طرح استفاده مدیریت‌شده از ماهواره را در مجلس دنبال می‌کند که طبق این طرح، سازمان صدا و سیما موظف است حداکثر تا شش ماه، با راه‌اندازی حداقل سه شبکه تلویزیونی با گستره کشوری، نسبت به دریافت و پخش هم‌زمان آن دسته از برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌‌ای که مغایر با ارزش‌ها و مبانی فرهنگ اسلامی و ملی نباشد، اقدام نماید. درباره اینترنت و ماهواره هچ کس را پیدا نکردم که مناسب‌تر از او باشد چرا که هم رسانه را به خوبی می‌شناسد و هم کسی است که از پشت پرده این اتفاقات و تصمیم‌گیری‌ها با خبر است. این گفت‌وگو در خانه آقای ابوطالب انجام شد و در محله‌ای که او بیش از سی سال است ساکن آنجاست. خیابان ۱۷ شهرور.
اجازه بدهید من از یک خبر شروع کنم. گزارشگران بدون مرز اخیراً اعلام کردند که ایران یکی از ۱۳ کشور دشمن اینترنت است. به نظر شما این موضوع چقدر درست است؟
– من نمی‌دانم این واژه «دشمن اینترنت» چقدر علمی هست. من که تا حالا نشنیده بودم کشوری دشمن اینترنت محسوب شود. آن کسی که این تعریف را می‌کند، لااقل شاخصه‌هاش را هم ارائه بدهد. حالا صرف نظر از این که ما با مسأله فیلترینگ موافقیم یا مخالفیم. از طرف دیگر من یک خبر دیگر خواندم که ایران رتبه اول یا دوم را از لحاظ تعداد کاربران در اینترنت دارد. اگر فیلترینگ تا این اندازه محدودکننده بود، ما نباید تعداد زیادی کاربر می‌داشتیم. بنا بر این فکر می‌کنم این تعبیر قشنگی نیست درباره ایران.
ببنید تا جای که من اطلاع دارم، بحثشان نفوذ اینترنت نیست. شاخصه‌هاشان برای این مسأله، تعداد و نوع سایت‌های فیلترشده است. در این باره چه توضیحی دارید؟
– من معتقدم اول باید روی اصل فیلترینگ بحث کنیم که لازم است یا نه. به نظرم آنهایی که می‌گویند فیلترینگ به هیچ وجه لازم نیست، یا با مبانی جامعه‌شناسی آشنا نیستند یا طرفدار آنارشیسم هستند. همه جای دنیا فیلترینگ هست. شما حتی در خانه فیلترینگ را اعمال می‌کنید. شما حتی حرف‌هایتان را هم بین اطرافیانتان طبقه‌بندی می‌کنید. پس باید اصل فیلترینگ را بپذیرم. حالا به این می‌رسیم که چه چیز را فیلتر کنیم، و چه را نکنیم. من هم ممکن است نسبت به فیلترینگ فعلی اعتراض داشته باشم. من با این جوان‌هایی که کار فیلترینگ را انجام داده‌اند، یک نشست دوستانه در مجلس داشتم. در چهره اینها واقعاً‏ صداقت دیدم. امکاناتشان کافی نیست. چاره‌ای ندارند. خیلی از سایت‌ها به خاطر کمبود امکانات فیلتر اشتباهی می‌شوند.

ادامه

گفتیم و گفتند و نوشتیم و نوشتند درباره فیلترینگ تا این که سی‌ام اردیبهشت ماه ۱۳۸۵ نشستی درباره آن برگزار شد با حضور مسؤولان دادستانی مرکز، شرکت فناوری اطلاعات و مدیران شرکت‌های اینترنتی و با تلاش نظام صنفی. اطلاعات بیشتر درباره این جلسه را می‌تونید این‌جا، این‌جا و این‌جا بخونین.
اما اخبار حاشیه‌ای که برای این نشست نوشته شده خیلی جذاب و شنیدنیه و البته تفسیر کردنی و آنالیزپذیر هست.
اول از همه این که ناصرعلی سعادت -رئیس کمیته اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران- گفته: خوشبختانه همه قبول دارند که امر فیلترینگ در کشور امری لازم بوده و همانند کشورهای دیگر در کشورمان نیز باید وجود داشته باشد؛ ولی در عمل یک سری مشکلات در این زمینه وجود دارد.
حالا مسألهٌ: این همه که آقای سعادت فرمودند امر فیلترینگ رو قبول دارند، یعنی چه؟ شایدم هم یعنی که؟ یعنی همه دولت‌مردان؟ یعنی همه کاربران؟ یعنی همه کارشناسان؟
دیّم این که آقای طوسی نماینده قوه قضائیه و مسؤول دفتر اینترنت دادستانی مرکز فرمودند که:
– [باید به سمتی برویم که] سایت‌ها و وبلاگ‌ها برای انتشار مطالب خود، آن را ابتدا عرضه کنند و مجوز بگیرند.
= حالا که قرار است واقعاً به این سمت برویم، بد نیست یک نگاهی به آیین‌نامه اجرایی قانون مطبوعات، مصوب ۱۳۶۴ و اصلاحات بعدی آن بیندازم و تصور کنیم که قرار است شما برای احداث! یک فروند وبلاگ (به جان خودم واحد شمارش وبلاگ به دلیل اهمیتش فروند است)، از وزارت ارشاد مجوز بگیرید. تصور کن، تصور کن، اگر حتی تصور کردنش سخته…

ادامه