وبلاگ‌ها از زاویه آمار

با ازدیاد وبلاگ‌ها و همه‌گیر شدن آن در دنیا، به تدریج بحث اولین و بهترین و تخصصی‌ترین و غیره به میان کشیده شد. با وجود این هنوز مراکزی که آنها مورد بررسی دقیق و علمی قرار دهد، انگشت‌شمار بوده و تعداد معدودی هم که موجود است، دارای بانک اطلاعاتی دقیق و کاملی نمی‌باشند. مخصوصا اینکه اطلاعات آنها درباره وبلاگ‌های غیرانگلیسی اندک است و بطور مثال بات‌های جستجوگر سایت‌های این مراکز، هنوز آنقدر پیشرفته نشده است که بتواند تفاوتی میان زبان فارسی و عربی قائل شود. از سوی دیگر این بات‌ها هنوز قادر نیستند که تمام صفحاتی را که بصورت وبلاگ به روز می‌شوند، تشخیص دهند.
به طور کلی سیستم وبلاگ‌یابی این بات‌ها متنوع بوده و از طرق مختلفی لیست وبلاگ‌ها را به بانک اطلاعاتی خود اضافه می‌کنند. این روش‌ها ممکن است از طریق یک لیست شخصی در یک وبلاگ و تعقیب آن به وبلاگ‌های دیگر و یا استفاده از دایرکتوری وبلاگ‌ها و یا لیست‌های به‌روزشدن وبلاگ‌ها باشد. در هر حال حتی اگر به آمار منتشر شده توسط آنها از زاویه یک نمونه‌برداری آماری بنگریم، به نتایج قابل توجهی دست خواهیم یافت.

برای نمونه اگر به بررسی سایت NITLE Blog Census -که مربوط به مؤسسه‌ای غیرانتفاعی و علاقمند به بررسی وبلاگ‌هاست- بپردازیم، نتایج زیر حاصل خواهد شد:
از نظر زبان نوشتاری، این گونه به نظر می‌رسد که زبان فارسی پس از زبانهای انگلیسی، پرتغالی و لهستانی در رتبه چهارم قرار دارد. با توجه به این که تعداد زیادی از وبلاگ‌های فارسی در این آمار ثبت نشده‌ و با توجه به فاصله قابل توجه زبان‌های رتبه سوم و پنجم از زبان فارسی، بعید به نظر می‌رسد که تغییری در این رتبه‌بندی ایجاد شود.
از لحاظ گستردگی جغرافیایی وبلاگ‌ها، با توجه به این که این سایت از سایت GeoURL کمک گرفته و با در نظر گرفتن این سایت بطور خودکار کار نمی‌کند و باید وبلاگ‌ها به طور دستی در آن ثبت‌نام کنند، تعداد وبلاگ‌های ایرانی ثبت شده تا کنون ۱۵ عدد بوده و نمی‌توان درک درستی از پراکندگی جغرافیایی آنها داشت.
از نظر ابزارها و سیستم‌های مورد استفاده وبلاگ‌ها، با کنار گذاشتن ابزارهایی چون Movable Type، سیستم Persian Blog در رتبه پنجم و BlogSky در رتبه بیست و یکم در کل سرویس‌دهندگان رایگان قرار دارند.
البته می‌دانیم که این آمار و ارقام هر روز در حال تغییر بوده و بالطبع رتبه‌بندی‌های فوق همواره در حال تحول است و همین‌طور صرفا تاسیس یک وبلاگ دلیل بر فعال بودن آن نیست. تعداد بسیاری از وبلاگ‌ها هستند که فعالیت چندانی ندارند و یا فعالیت‌شان بسیار محدود است. تجزیه و تحلیل وبلاگ‌ها از نظر میزان فعالیت، در تاریخ ۶ مرداد یا ۲۸ جولای، نتایج زیر را حاصل می‌سازد:

• ۶۵% فعال: وبلاگ‌هایی که در ۸ هفته اخیر حداقل یک بار به‌روز شده‌اند.
• ۱۶% تاریخ‌گذشته: وبلاگ‌هایی که در ۸ هفته اخیر به‌روز نشده‌اند.
• ۸% آزمایشی: وبلاگ‌هایی که یک پست برای آزمایش داشته‌اند.
• ۴% رهاشده: وبلاگ‌هایی که نویسنده‌اش بیشتر از ۸ هفته است که اعلام کرده قصد ندارد نوشتن را ادامه دهد.
• ۴% خطا: وبلاگ‌هایی که با ورود به آن با پیغام خطا روبرو می‌شویم.
• ۲% ناشناخته: که اصولا وبلاگ نبودند.
• ۱% باقیمانده: که برای ورود به آن احتیاج به کلمه عبور و یا مسائل دیگر بود.

متاسفانه آمار فوق هنوز به تفکیک زبان، منتشر نشده است که بتوان موقعیت زبان فارسی را در این میان بیابیم. شاید بهتر باشد که سایت‌های سرویس‌دهنده وبلاگ‌های فارسی‌زبان، آمار دقیقی را از بانک اطلاعاتی خود استخراج کرده و به صورت آنلاین در اختیار عموم قرار دهند.
با بررسی تمام اعداد و ارقام در می‌یابیم که اصولا وبلاگ‌های فارسی از نظر آماری در مقام مناسبی از جداول قرار دارند اما به هر جهت و شاید به دلیل محدودیت جغرافیایی زبان فارسی، مهجور مانده و ارتباط چندانی با وبلاگ‌های سایر زبان‌ها ندارند. اگر قرار است که وبلاگ‌ها به عنوان یک رسانه جهانی، معرف دانش و فرهنگ بومی آن زبان باشد، از این گذر بسیار عقب‌تر از سایر زبان‌ها هستیم پس باید چاره‌ای اندیشید و به ارتقای سطح ارتباطی با زبان‌های دیگر توجه نمود هر چند شاید بهتر باشد در گام‌های آغازین به افزایش ارتباط وبلاگ‌هایی با زبان فارسی و ملیت‌هایی مانند ایرانی، افغان، تاجیک و… بپردازیم.