کمتر اتفاقی است که بتواند دنیا را همزمان تحت تأثیر خود قرار دهد. معمولاً وقایعی مانند جام جهانی، تحویل سال میلادی و مراسمی همچون اسکار اتفاقاتی هستند که تمام دنیا را تحت پوشش اخبار و هیجان آنی قرار میدهند. اما این بار مسألهای متفاوت توانست همین کنش را ایجاد کند. کتاب ششم هری پاتر با نام “هری پاتر و شاهزاده دو رگه”!
سال ۷۹ بود که برای انجام پروژهای شش ماهی در مشهد بودم. اولین کتاب هری پاتر را با عنوان “هری پاتر و اکسیر جاودانگی” آنجا بود که دیدم و خریدم و خواندم. داستان جالبی بود. سال بعد بود که هم ترجمههای دیگر از کتاب اول به بازار آمد و هم جلدی دیگر از مجموعه سریالی آن. تا الآن که ششمین کتاب از این سری منتشر شده و من تمامی آنها را خواندهام و البته نه به شیدایی طرفداران بیشمارش اما از خواندنشان لذت بردم. هری پاتر خانم جی کی. رولینگ توانست یک موج در دنیا ایجاد کند، هر چند خیلیها مثل لیلی نیکونظر و مجید صالحی اصولاً سوارش نشدند و شاید یک جورهایی هم حالشان از این ماجراها بهم خورد.
این کتاب که پخش جهانی خود را از اولین دقایق روز شنبه گذشته ۲۵ تیر ماه (۱۶ ژوئن) آغاز کرد، توانست در دنیای نشر رکورد بشکند. روز شنبه اگر کانالهایی مانند یورونیوز و بیبیسی را نگاه میکردی، میدیدی که این کتاب چه تأثیری در اخبار گذاشته است. اخبار دنیا پر بود از تصاویر کودکان، نوجوانان و بزرگسالانی که مانند یک جشن بالماسکه خود را به هیأت شخصیتهای هری پاتر درآورده بودند و برای باز کردن جعبههای کتاب شمارش معکوس را فریاد میزدند. و به این ترتیب بود که در ۲۴ ساعت نخست عرضه این کتاب، شش میلیون و ۹۰۰ هزار نسخه از آن فروش رفت که به طور میانگین ۲۵۰ هزار نسخه در ساعت بود. گزارشهای ناشران حاکی است که استقبال علاقمندان به مراتب بیشتر از زمان عرضه کتاب هری پاتر و محفل ققنوس بود. در سال ۲۰۰۳ این کتاب در روز نخست تنها پنج میلیون جلد فروش داشت که در زمان خود رکورد تازهای بود.
بسیاری از مردم این کتاب را پیش خرید کرده و منتظر دریافت آن از طریق خودروهای خاصی هستند که تا کنون به دست بسیاری از آنها رسیده است. شرکت بریتانیایی بلومزبری هم کتاب هری پاتر و شاهزاده دورگه را در بریتانیا، آفریقای جنوبی، زلاندنو، استرالیا، کانادا و هنگ کنگ منتشر میکند.
پخش همزمان در ایران
کتاب هری پاتر وشاهزاده دورگه بلافاصله به ایران رسید و پس از ترخیص از گمرک فرودگاه امام خمینی در ساعت هشت صبح روز شنبه ۲۵ تیر ماه فروش خود را آغاز کرد. دکتر طلاکوب مدیر انتشارات بیان سلیس و نماینده ناشر انگلیسی این کتاب گفت: این نخستین بار از زمان انتشار اولین جلد از مجموعه هری پاتر است که این کتاب همزمان با توزیع جهانی آن در ایران هم به فروش میرسد. و ما از سه ماه قبل با نصب اعلانهایی در سه کتابفروشی بیان سلیس، چشمه و زمینه، علاقمندان را به پیشخرید کتاب دعوت کرده بودیم. قیمت این کتاب هفده پوند است که در ایران به قیمت ۳۲ هزار تومان به فروش رفت و تا روز یکشنبه تمام نسخ آن به فروش رسید. در حال حاضر سری دوم پیشفروش این کتاب در این انتشارات آغاز شده است.
سروناز که ۱۶ سال دارد و یکی از علاقمندان هری پاتر است میگوید: “هری پاتر هیجانانگیز و غیرقابل پیشبینی هست. بیان ساده کتاب و ماجراهای هیجانانگیزش باعث میشه که خودم رو به جای شخصیتها بذارم و گام به گام داستان را تعقیب کنم. فیلمهای این مجموعه هم به نظرم بسیار خوب ساخته شده و من هر کدومش رو چند بار دیدم. من این ماجراها را آنقدر دوست دارم که گاهی توی خواب هم ازشون جدا نیستم”.
ستاره هم یک دختر ۱۵ ساله ایرانی مقیم آمریکا است که این کتاب را پیشخرید کرده بود و بلافاصله شروع به خواندنش کرد. ستاره را به زور از کتاب جدایش کردم. ستاره میگوید: “کتاب رو از طریق سایت آمازون سفارش دادم که همان روز توزیع به دستم رسید. تا الآن بیشتر از نصف کتاب را خوندم و تا تمومش نکنم از خونه بیرون نمیرم”.
اگرچه شاهزاده دورگه از شنبه به فروش گذاشته شده، اما برخی آن را خواندهاند و حالا به صورت دست دوم به قیمت ۱۵ دلار و ۹۴ سنت در حراجیهای اینترنتی مانند eBay میفروشند. برخلاف اکثر کتابهای پرفروش، شاهزاده دورگه توجه منتقدان را نیز جلب کرده و نویسندگان نیویورک تایمز، سیاتل تایمز و آسوشیتدپرس و بقیه به تمجید پرداختهاند. بسیاری عقیده دارند این ژرفترین اثر جی. کی. رولینگ است که پایان مصیبتبارش بسیاری از خوانندگان را غمزده کرده است. به گفته خبرنگار بیبیسی در امور هنری، برآورد شده که کتابهای هری پاتر سومین کتاب پرفروش در طول تاریخ باشد هرچند پاپ این کتابها را به خاطر درونمایه جادوگری آن، فاسدکننده خوانده است.
پاترپارتی
کارزار تبلیغاتی از یک سو و رازداری ناشران برای کتاب Harry Potter and the Half-Blood Prince که با نامهای مختلفی ترجمه میشود و شاهزاده دورگه ناتنی و نیمه اصیل برای آن معادل شده، از سوی دیگر سبب شده است که ماجرای خرید این کتاب برای علاقمندان به داستان خود به یک رمان تبدیل شود. در اولین دقیقه روز شنبه خانم رولینگ اولین فصل ششمین کتاب هری پاتر را برای گروهی برگزیده از خوانندگان در قلعه ادینبورو در اسکاتلند خواند. همزمان صدها “مهمانی پاتر” در کتابفروشیهای آمریکا، بریتانیا، استرالیا و سایر کشورهای جهان برگزار شد که مردم بسیاری از پیر و جوان در آن شرکت کردند. متیو پرن، مدیر شعبهای از کتابفروشی اوتاکارز در شهر ادینبورو میگوید: “میدانم مضحک است، چون ۴۱ سال دارم و مرد گندهای هستم، ولی حس میکنم شب کریسمس است و من شش سال دارم، برای همین خیلی هیجان زدهام”. در این مراسم شرکتکنندگان و کارکنان کتابفروشی به هیأت شخصیتهای هری پاتر درآمدند.
در بیرون قلعه مذکور آکروباتبازان، آتشخواران و سایر هنرمندان خیابانی مردم را تا پیش از رسیدن خانم رولینگ سرگرم کردند و حدود دو هزار نفر پیش از شروع روز شنبه از وی استقبال کردند. سپس خانم رولینگ در مهمانی اختصاصی ۷۰ هوادار ویژه خود شرکت کرد که کودکانی هشت تا ۱۶ ساله از استرالیا، بریتانیا، کانادا، هند، زلاندنو و آفریقای جنوبی بودند. این مهمانان همراه والدینشان با درشکه به قلعه آورده شدند. سپس خانم رولینگ که به اندازه آفریده خود محبوبیت دارد، این افراد را که از طریق مسابقه، صاحب این فرصت تاریخی شده بودند، به درون قلعه برد و کتاب “هری پاتر و شاهزاده دورگه” را برایشان خواند. این نویسنده روز یکشنبه در تنها مصاحبه مطبوعاتی مخصوص این کتاب شرکت کرد، اما بجای خبرنگاران، با ۷۰ کودک حرف زد که آنها به نوبه خود برای رسانهها جهان گزارش تهیه کردند.
علاوه بر اینها، یکی از هواداران خانم رولینگ که کودکی ولزی به نام اوئن جونز است، تنها مصاحبه رودررو را با وی انجام داد. این مصاحبه یکشنبه شب از بیشتر شبکه های تلویزیونی جهان پخش شد.
به گزارش گاردین، هنگام انتشار این کتاب شهرهایی از جهان به برگزاری جشنهای ویژه هری پاتر با الهام از مدرسه جادوگری هاگوارت پرداختند. این برنامهها چنان اهمیتی یافت که شهردار سانفرانسیسکو ادعا کرد، شب انتشار کتاب شب هری پاتر است. در انگلیس نیز کتابفروشی زنجیرهای «اوتاکر» تمام ١٣۶ مغازه خود را برای فروش این کتاب باز نگه داشت. مسوولان وبسایت potterparties.com نیز برای حدود ١٧٠٠ جشن در سراسر جهان از جمله امان پایتخت اردن، صوفیا پایتخت بلغارستان و شهر جوهور باهرو در مالزی برنامهریزی کردند.
خانم رولینگ که از همسرش جدا شده مادر دو فرزند است زمانی کتابهایش را در یک کافه رستوران در شهر ادینبورگ مینوشت. او اکنون به یک میلیونر و پردرآمدترین نویسنده جهان بدل شده است. براساس فهرستی که سال گذشته از پردرآمدترین افراد در بریتانیا منتشر شد، خانم رولینگ در سال ۲۰۰۳ بالغ بر ۱۲۵ میلیون پوند درآمد داشته که برابر ۳۸۸ پوند بابت هر کلمه از کتاب محفل ققنوس است. سری کتاب های هری پاتر به ۶۰ زبان از هندی گرفته تا زبان باستانی یونان ترجمه و در بیش از ۲۰۰ کشور جهان عرضه شده است.
هری پاتر بانکدار
گوردون براون، وزیر دارایی بریتانیا و از فعالان توسعه عقیده دارد خانم رولینگ بیش از هر فرد دیگری برای گسترش باسوادی در جهان فعالیت کرده است. به عقیده پرفسور براون، معجونی از هیاهوی رسانهای، نوستالژی بخصوص در میان خوانندگان بزرگسال و نیز افزایش تعداد کتابهای این مجموعه که کودکان را مسحور کرده، موفقیت تجاری نویسنده و ناشر را تضمین کرده است. وی گفته است: “اساس کار حول داستان میگردد. برای آن که بتوانید چیزی را بفروشید، باید ماجرایی بگویید که مردم مجذوب شوند. در این مورد، درباره نویسنده، فیلمها و یادمانهای هری پاتر داستان هست و این داستانها مکمل یکدیگرند.”
محبوبیت جهانی کتابها، فیلمها (تا کنون سه فیلم هری پاتر ساخته شده و فیلم چهارم نوامبر اکران میشود) و بازیهای مربوط به این مجموعه سبب شده است ارزش برند هری پاتر به یک میلیارد دلار برسد. خانم رولینگ نیز که رسیدنش به شهرت آرزوی هر مدیر بازاریابی است، به ثروتمندترین زن بریتانیا تبدیل شده و ملکه الیزابت را پشت سر گذاشته است. همه اینها سبب شده است که مجله تجاری فوربز آمریکا بنویسد: “اگر بازدیدکنندهای از سیارهای دیگر گزارشهای اخیر کمیسیون سهام و ارز آمریکا را مرور کند، شاید به این فکر بیافتد که هری پاتر گرداننده یکی از بانکهای گردن کلفت وال استریت است.”
طبعاً پدیده هری پاتر برای صنعت کتاب معجزه کرده است. در زمانی که به نظر می رسد فروش کتاب افت کرده، کتابفروشیها گزارش دادهاند نسبت به سال پیش شش درصد رشد فروش داشتهاند.
نیل دنی، سردبیر مجله Bookseller گفته است: “من نمیگویم هری پاتر صنعت کتاب بریتانیا را نجات داد، ولی مسلما تحول مثبتی است.” ناشران کتابهای کودک جستجوی گستردهای برای هری پاتر بعدی آغاز کردهاند. هنوز وی را نیافتهاند، عمدتاً به این دلیل که هری پاتر هنوز زنده است.
آیا اتفاقی می تواند بر محبوبیت فزاینده و کسب و کار پررونق هری پاتر لطمه بزند؟ آقای دنی پاسخ میدهد: “اگر این کتاب خوب نباشد، جلد هفتم افول خواهد کرد، ولی فکر نمیکنم چنین چیزی اتفاق بیافتد.” جان هاولز، سخنگوی کتابفروشی اوتاکرز نیز عقیده دارد هری پاتر جان تازه به نشر کتب کودکان بخشیده و اکنون سرمایهگذاران بیشتری در این حوزه فعال شدهاند. سایت آمازون برای این کاب یک و نیم میلیون سفارش گرفت. با اینکه خردهفروشیهای بزرگ تا ۴۰ درصد از قیمت ۲۹ دلار و ۹۹ سنتی پشت جلد کاستهاند، ولی با این همه تخفیف پیشبینی میشود هری پاتر و شاهزاده دورگه بتواند با رکورد فروش فیلم “جنگ ستارگان: انتقام سیت” که در روز اکران ۱۰۸ میلیون دلار درآمد داشت، برابری کند. همچنین پیشبینی میشود علاقه به کتابهای قبلی و محصولات تبلیغاتی این مجموعه افزایش یابد. قرار است جلد هفتم به این مجموعه پایان دهد و آنگاه معلوم میشود که هیجان علاقمندان به هری پاتر چقدر داوم خواهد آورد.
چند سایت مفید
هری پاتر بیشتر از هر کتاب دیگری سایت دارد. طرفداران و عاشقان این کتابها سایتهای بسیاری ایجاد کردهاند. کافیست نام هری پاتر را جستوجو کنید تا این سایتها برایتان فهرست شوند. چند سایت ایرانی و خارجی برای علاقمندان هری پاتر:
www.omidkorat.com
www.jadoogaran.org
www.hogwarts.ir
www.jkrowling.com
www.harrypotter.com
بدون دیدگاه! نخستین کسی باشید که دیدگاهی مینویسد.