حکایت قوطی و بازرگان

داستان از کجا شروع شد؟ همه داستان از یک کامنت شروع شد. در وبلاگ ماهنامه دنیای کامپیوتر و ارتباطات در ذیل نوشته‌ای با نام تولد پرشین بلاگ، یک کامنت نامربوط به مطلب گذاشته شده بود با این محتوا:

البته ترجمه این جملات به زبان پارسی سلیس می‌شود:
اگر شما واقعاً به انتشار کپی رایت توجه دارید و در این زمینه جدی هستید، پس چرا در زمینه شکستن این قانون توسط مهم‌ترین سازمان ICT در ایران سکوت کرده‌اید؟
شما اگر سایت http://www.uiseonline.org را مشاهده کند، متوجه می‌شوید که این سایت یک کپی از DotNetNuke است. سپس نگاهی به این صفحه داشته باشید

که صریحاً کپی رایت DotNetNuke را شرح داده است و ببینید که چگونه کپی‌رایت در ایران به وسیله سردمداران ICT رعایت نشده است.
ان کامنت باعث شد که نگاهی به ان صفحات بندازم. لنک اول مربوط است به اتحاده صادرکنندگان نرم‌افزار اران و لنک دوم هم مربوط است به قوانن کپی‌رات مربوط به سستم مدرت محتوای DotNetNuke.
کافی است تا نگاهی به سات اتحاده صادرکنندگان نرم‌افزار بندازد تا صحت ان ادعا را متوجه شود. تقوم ملادی ان CMS ا به قول امروزی‌ها پرتال (که البته با هم زمن تا آسمان متفاوتند)، کاملاً نماان‌گر ان است که اصولاً ان CMS ارانی نست و صد البته به مانند صدها CMS دگر کدباز (Open Source) است و البته راگان.

نگاهی به پایین سایت اتحادیه صادرکنندگان نرم‌افزار بیندازد تا این عبارت را بخوانید:

حالا با هم برویم و ببینیم که این Ramsoft کجاست. بر طبق معرفی سایت Ramsoft، شرکت نرم‌افزاری راه‌جویان آتیه میهن (رام) در سال ۱۳۸۴ در شهر تهران تأسیس شد. فعالیت عمده این شرکت در زمینه تجارت الکترونیک و طراحی پرتال‌های مبتنی بر B2C و B2B است.
شرکت فوق در صفحه محصولات تولیدی خود، پرتال اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و پرتال زرورق (پرتال مشترک ایران و کانادا) را آورده است.
اگر به این دو سایت هم نگاهی بیندازید، دقیقاً متوجه می‌شوید که هر دو مشابه سایت اتحادیه صادرکنندگان نرم‌افزار هستند یعنی هر دو از همان CMS استفاده کرده‌اند و هر دو کپی‌رایت محصول را رعایت نکرده‌اند.
حالا چند لینک جالب دیگر. اول شرایط استفاده از پرتال اتاق بازرگانی و صنایع و معادن را بخوانید و ببینید که شرایط عضویت و حق استفاده از این سایت چقدر دقیق تنظیم شده است و البته شرکت‌های معتبر و زیادی هم این شرایط را پذیرفته‌اند.
دوم این که شرکت طراح (!) این سایت‌ها به نوشته سایتش چند همکار و شریک تجاری دارد که بد نیست نگاهی هم به آنها بیندازید. یکی شرکت آرشام کوشا که تعداد زیادی تقدیرنامه و جایزه دارد و البته از همان CMS برای طراحی سایتش استفاده کرده است، شرکت کاردانان یگانه آریا که سایتش هنوز در حال ساخت است و شرکت مشاوران آینده‌نگر یکتا (مانی) که یکی از زیرمجموعه‌های شرکت مهندسی صنعتی آرشام کوشا شمرده می‌شود. به عبارت دگر همه این شرکت‌ها با هم مرتبط و یک مجموعه واحد هستند.
همه این‌ها را کنار می‌گذاریم و می‌رویم سر اصل ماجرا. نمی‌خواهم درباره لزوم رعایت حق کپی‌رایت در تولید نرم‌افزارها چیزی بنویسم. این را بیش از هر کسی اتحادیه صادر کنندگان نرم‌افزار می‌داند و به لزومش واقف است. اما نقطه منفی در تمام این ماجرا، استفاده سایت‌های بازرگانی دولتی از نرم‌افزاری است که کدباز بوده و طبق توافق، استفاده‌کننده ملزم به درج منبع آن است. نکته‌ای که رعایت نشده و اعتراضاتی چنین را پیش آورده. سؤالات زیادی دارم که مجال نوشتن همه آنها نیست. سؤالاتی از قبیل این که:
– شرکت‌های محترم طراح که داعیه تخصص در طراحی سایت دارند و این نکته را بارها در صفحات متعدد سایت خود درج کرده‌اند، چگونه است که از طراحی یک سیستم مدیریت محتوای اختصاصی عاجزند و چگونه است که سایت‌های خودشان در معیارها و مقیاس‌های طراحی سایت این گونه ابتدایی و پیش و پا افتاده است؟
– سازمان‌ها و ارگان‌های سفارش‌دهنده با چه روند نظارتی سفارش طراحی سایت می‌دهند و شرکت‌های طراح را با چه فرآیندی انتخاب می‌کنند؟ این در حالی است که هر گاه صحبت از صادرات پیش می‌آید، ناخودآگاه ترکیب استاندارد هم به میان می‌آید. چیزی که در سایت‌های خودشان رعایت نشده است.
– اصولاً هزینه طراحی چنین سایت‌هایی چقدر است؟ به زبان ساده‌تر شرکت‌های طراح چه هزینه‌ای برای پارسی کردن یک نرم‌افزار رایگان خارجی صرف می‌کنند و چه هزینه‌ای برای طراحی سایت‌هایی این چنین از نهادهای دولتی دریافت می‌کنند؟
و سخن آخر این که…
به قول گفتنی کار خیلی ضایعی است این کار.