توقف در سکوی ۹ و یک دوم

هفته‌نامه چلچراغ– در سال‌های گذشته حوادثی چون آتش‌سوزی و تغییر کاربری بخش‌هایی چون پارکینگ مجموعه تئاتر شهر تهران همواره جنجال‌برانگیز بود. آخرین اتفاق که با اعتراض تقریباً گسترده همراه شد، اقدام به ساخت ورودی مترو در محوطه مقابل تئاتر شهر بود. دیوارهایی که یک شبه در این مکان سر برآوردند، در کمتر از چند روز برداشته شدند. تمام اینها حاصل تلاش همه‌جانبه علاقمندانی بود که یک‌صدا اعتراض کردند و در عین حال برای حل مشکل به مذاکره پرداختند. تمام این هماهنگی شاید بی‌وجود پدیده‌ای مانند اس‌ام‌اس ممکن نبود. روزشمار این واقعه تأییدی است بر این مسأله:

پنجشنبه ۸ آذر: تئاتر شهر چند ماهی می‌شود که به خاطر بازسازی تعطیل است و رونق گذشته را ندارد. پنجشنبه دیوارهای سبزرنگی در محوطه این مجموعه ایجاد شده و تابلوی زردرنگی که خبر از احداث ورودی ایستگاه مترو می‌دهد، توجه رهگذران را به خود جلب می‌کند. یکی از آنها تصمیم می‌گیرد که این اتفاق را برای خبرنگار ایسنا اس‌ام‌اس کند: «قضیه این حصارهای جدید کنار تئاتر شهر چیه؟ این‌جا قراره ایستگاه مترو بشه؟ مگه قرار نبود ایستگاه به سر خیابون صبا منتقل بشه؟ اینها هیچ حساب تأثیر لرزش عبور مترو روی ساختمون تئاتر شهر رو کردن؟» چند دقیقه بعد جواب می‌رسد که: «خبر ندارم. پیگیری می‌کنم».

جمعه ۹ آذر: خبری در این زمینه روی خبرگزاری ایسنا منتشر می‌شود که سابقه این اتفاق را شرح می‌دهد. از قرار معلوم چند سال قبل برای اولین بار طرح ساخت ایستگاه متروی چهارراه ولی‌عصر در حیاط مجموعه تئاتر شهر مطرح می‌شود که پیگیری‌های مسؤولان تئاتر و توجیه آسیب‌هایی که این ساخت و ساز به سازه‌های ساختمان قدیمی تئاتر شهر وارد می‌کند، باعث توقف پروژه متوقف می‌شود. حاصل مذاکرات، ساخت ایستگاه مترو در سمت دیگر چهارراه است. اما دیوارکشی جدید حکایت از ان دارد که ورودی مترو در همین نقطه احداث خواهد شد. مهرداد رایانی مخصوص – مدیر مجموعه تئاتر شهر – به خبرنگار ایسنا می‌گوید که چهارشنبه شب کارکنان شهرداری حفاری‌های خود را در این منطقه آغاز کرده‌اند و ما هنوز با آنها تماس نداشته‌ایم، ولی تابلوهای موجود نشان‌دهنده ساخت و ساز ایستگاه مترو است. این در حالی است که یکی از افراد اکیپ ساخت و ساز ادعا می‌کند که حصار مذکور برای بازسازی سنگفرش این محوطه است و ربطی به مترو ندارد.

شنبه ۱۰ آذر: خبر ایسنا در روزنامه‌ها منتشر می‌شود و در پی آن اس‌ام‌اس‌های اخبار در بین علاقمندان انتشار می‌یابد. حالا خبر تقریباً همه‌گیر شده و مسؤولان مختلف، هنرمندان و سازمان‌ها شروع می‌کنند به موضع‌گیری و اظهار نظر. برخی ار مسؤولان مترو اعلام می‌کنند که تأسیسات در زیر زمین احداث شده و کار از کار گذشته و تنها بخشی که باقی مانده، دهانه ورودی مترو است. این شوکی بود که معترضان را به تکاپو انداخت چرا که در مذاکرات سه سال قبل بین هیأت مدیره خانه تئاتر و شرکت متروی تهران توافق شده بود که ورودی مترو در مکان دیگری ساخته شود. معترضان اعلام می‌کنند که ساختمان چهل ساله تئاتر شهر که در فهرست میراث ملی هم ثبت شده است به تدریج از لرزش‌های مترو آسیب خواهد دید. از سوی دیگر برخی هم موافق وجود ایستگاه در نزدیکی ساختمان تئاتر هستند چرا که این امر را موجب دسترسی آسان علاقمندان به مجموعه و رونق تئاتر می‌دانند. سازمان میراث فرهنگی اعلام می‌کند که در سه سال گذشته در جریان اتفاقات عمرانی در زیر این مجموعه نبوده در حالی که پس از آن مسؤولان شرکت مترو اعلام می‌کنند که نهادهای مربوط را در جریان تمام جزئیات قرار داده و به طور مستمر با آنها در مکاتبه بوده‌اند. مجید جوزانی که علاوه بر بازیگر بودن مدیر عامل خانه هنرمندان و مشاور شهردار تهران است، برای روشن کردن ماجرا از هیأت مدیره خانه تئاتر و مسؤولان دیگر از جمله مرکز هنرهای نمایشی دعوت می‌کند که برای جلسه‌ای مشترک با محسن هاشمی مدیرعامل شرکت متروی تهران در خانه هنرمندان گرد هم بیایند.

یکشنبه ۱۱ آذر: فراخوانی برای یک تجمع اعتراضی در روز دوشنبه از طریق اس‌ام اس دست به دست می‌شود: «فردا ساعت ۱۶ جلوی تئاتر شهر تجمع برای اعتراض به احداث ایستگاه مترو. لطفاً به همه مسیج شود (طبق هماهنگی آقای رایانی مدیر تئاتر شهر)». جلسه مشترک میان مسؤولان در خانه هنرمندان انجام می‌شود. محسن هاشمی مدیرعامل متروی تهران در این جلسه اعلام می‌کند که راه‌اندازی ایستگاه مترو چهارراه ولی‌عصر، نیازمند هشت ماه زمان است و ما ناچاریم طی این ماه‌ها از این فضا استفاده کنیم. اما اگر خروجی مترو را نمی‌خواهید، می‌توانیم آن‌ها را مسدود کنیم و این زمین را هم‌چون قبل به شما تحویل دهیم. اما مهرداد رایانی مخصوص مدیر مجموعه تئاتر شهر خواستار جابه‌جایی ایستگاه مترو در فاصله ۳۰۰ متری تئاتر تئاتر شهر می‌شود و در نهایت پس از برخی توافقات، هنرمندان از ایستگاه مترو بازدید می‌کنند. اس‌ام‌اس‌ها با وجود این توافقات همچنان جریان دارد و بر قرار روز دوشنبه تأکید می‌شود. در اواخر شب اس‌ام‌اس جدیدی منتشر می‌شود مبنی بر آن‌که فردا ساعت ۱۶ برای حفاظت از تئاتر شهر جمع می‌شویم اما اجازه سوءاستفاده را به برخی مدیران نمی‌دهیم. هدف … حمله به … و … است. که این اس‌ام‌اس هشداری برای جلوگیری از احتمال سوءاستفاده سیاسی و رقابت‌های جناحی از یک حرکت صنفی دارد.

دوشنبه ۱۲ آذر: اس‌ام‌اسی که صبح رد و بدل می‌شود حکایت از لغو تجمع به خاطر توافقات صورت‌گرفته در امروز دارد. اس‌ام‌اس‌های بعدی هم در راه است که از همه می‌خواهد به تجمع بیایند و قرار را لغو نکنند. ساعت ۱۶ است و مقابل تئاتر شهر به ندریج شلوغ می‌شود. حالا تقریباً دو سوم حصارها برداشته شده است. علاقمندان به تئاتر و هنرمندان بزرگی از جمله پرویز پرستویی، رضا کیانیان، هما روستا، مژده شمسایی، حمید سمندریان، محمد رحمانیان مهتاب نصیرپورع حبیب رضایی، پانته‌آ بهرام و هنرمندان دیگر را می‌توان میان جمعیت مشاهده کرد. تجمع به داخل ساختمان منتقل می‌شود. ایرج راد، پرستویی، سمندریان و کیانیان و حسین پارسایی سخنرانی می‌کنند. اعتراض نتیجه‌بخش بوده چرا که اعلام می‌شود ساعت ۱ صبح به توافق نهایی رسیده‌اند و قرار است ورودی مترو به ضلع شرقی پارک دانشجو منتقل شود. ساعت ۱۸ باقیمانده حصارها برچیده می‌شود اما تونل مترو در زیر مجموعه تئاتر شهر مانند مار عظیم فیلم «آناکوندا» هنوز خفته است. ورودی مترو کجاست؟ شاید جایی مثل سکوی ۹ و یک دوم داستان هری‌پاتر!