در یکی دو ماه اخیر بارها خبرهایی مبنی بر این منتشر شد که برخی از شرکت‌ها چون اپل و گوگل، گوشه‌هایی از تحریم‌ها علیه ایران را برداشته‌اند. هر چند چنین خبرهایی برای کاربران و صاحبان کسب‌و‌کارهای خرد و فعالان آنلاین مایه امیدواری است اما مشکل تحریم‌های ایران عمیق‌تر از این حرف‌هاست.
این تحریم‌ها نه تنها ایران بلکه هر چیزی که مرتبط با ایران است را هم شامل می‌شود. بنابراین علاوه بر کاربران داخل کشور، گربیان‌گیر کاربران ایرانی خارج از کشور هم شده است.
در این میان یکی از ترکش‌های خمپاره تحریم به زبان فارسی اصابت کرده است.
حتما می‌دانید که فیسبوک یکی از پربیننده‌ترین وب‌سایت‌های دنیاست. کاربران پرشمار این شبکه اجتماعی باعث شده تا آگهی در این سایت برای آگهی‌دهندگان جذاب باشد. به ویژه آن که می‌توان مخاطب آگهی را بر پایه ویژگی‌های فردی از سن و جنسیت گرفته تا شهر و کشور و زبان و ده‌ها عامل دیگر تعیین کرد. یکی از ویژگی‌های مورد علاقه آگهی‌دهندگان این است که مخاطب خود در کشور یا منطقه جغرافیایی خاص را هدف آگهی‌ها بگیرند. برای مثال یک سازمان خیریه در حوزه اهدای اسپرم که در بریتانیا فعال است با استفاده از همین تنظیمات می‌تواند آگهی خود را فقط برای مردان ۱۸ سال به بالای مقیم بریتانیا نشان دهد و البته می‌تواند کاری کند که آگهی را فقط فارغ‌التحصیلان دانشگاه ببینند یا کسانی را هدف بگیرد که صفحه خیریه دیگری را لایک زده‌اند.
با این حساب مثلا امکان مخاطب قرار دادن کاربران ساکن افغانستان فراهم است اما این امکان وجود ندارد که شما کشور ایران را به عنوان آگهی‌دهنده از فهرست کشورها انتخاب کنید چون اساسا ایران در این فهرست موجود نیست. بنابراین آگهی‌دهنده‌ای که بخواهد سایت خود را برای مخاطب ایرانی فیسبوک تبلیغ کند، به مشکل برخواهد خورد حتی اگر ساکن ایران نباشد. مشکل اینجاست که برای آگهی فیسبوک حتما باید یک کشور را انتخاب کرد. شما نمی‌توانید این بخش از تنظیمات را خالی بگذارید.
اما جریان وقتی مضحک خواهد شد که نمایش آگهی برای یک ایرانی مقیم خارج از کشور نیز با محدودیت مواجه می‌شود. بگذارید مثالی بزنم. من اگر بخواهم یک آگهی با مضمون طراحی وب برای ایرانیان ساکن لندن در فیسبوک نمایش دهم به شیوه‌ای که فقط ایرانیان آن را ببینند، مشکل انتخاب کشور یا شهر هدف را نخواهم داشت اما نمی‌توانم مخاطبانی را هدف بگیرم که زبان فارسی را به عنوان زبان خود انتخاب کرده‌اند.
درست است که شما می‌توانید زبان فارسی را از فهرست زبان‌های فیسبوک انتخاب کنید و محیطش را فارسی ببینید اما به عنوان آگهی‌دهنده نخواهید توانست مخاطبی را از فهرست هدف بگیرید که زبان فارسی را در بخش تنظیمات خود برگزیده است. چرا؟ چون زبان فارسی در میان فهرست زبان‌های زنده و مرده این سایت موجود نیست.
نه فارسی موجود است…
نه پرژن…
انگار نه انگار که بیش از صد میلیون نفر در دنیا به این زبان حرف می‌زنند و می‌نویسند و عده‌ای از آنها هم عضو فیسبوکند.
آگهی‌های فارسی موجود در فیسبوک با استفاده از تکنیک‌های دیگر برای مخاطب ایرانی نمایش داده می‌شوند. روش‌هایی که با استفاده از گزینه‌های دیگر بخش تنظیمات ممکن می‌شوند اما به هیچ وجه بهینه نیستند. برای مثال آگهی‌دهنده باید از میان فهرست ساکنان لندن کسانی را بیابد که احتمالا صفحه بی‌بی‌سی فارسی یا من‌وتو را در فیسبوک لایک زده‌اند تا بتواند با این روش دایره مخاطبان آگهی را به ایرانیان احتمالی محدود کند.
با این حساب تحریم‌ها تنها دامن ایران را نگرفته است. شرکت‌هایی چون فیسبوک زبان فارسی را تحریم کرده‌اند نه ایران را.
ما متاسفانه از دو طرف داریم ضربه می‌خوریم. چه در مورد فیسبوک، چه در مورد گوگل. حالا ما توقعی از دولت ایران نداشتیم (البته تا چند ماه پیش!)، تعجب از بعضی کارهای نسنجیده فیسبوک و گوگل و… است. مثلا شاید ندانی که سرویس گوگل آنالیتیکس هم برای آی‌پی ایران بسته است و ما با فیلترشکن آمار سایت‌هایمان را چک می‌کنیم! یک بار هم به گوگل ایمیل زدم نوشتم فکر می‌کنید سپاه ایران با استفاده از گوگل آنالیتیکس می‌خواهد بمب اتم بسازد؟!
عزیزم ایمیل یاهو هم اینطوری شده شماره تلفن اجباریه اما نمی‌تونی شماره تلفن ایران رو بدی هوتوتو آخوندا سابیدنمون به الک.
ای بابا شما هم دل خوشی داریدا، تورم بیداد می‌کنه، کمبود دارو داریم مردممون دارن می‌میرن چسبید به فیسبوق؟؟ !!!
ایمیل یاهو هم همین داستان شدم شماره تلفن اجباریه اما نمی‌تونی شماره ایران رو بدی آخوندا بدجوری گند زدن
دوست عزیز برای استفاده از زبان فارسی کافیه تو لیست زبان‌ها دنبال “فارسی” بگردی
نه Farsi یا Persian
افشین جان درباره انتخاب زبان فارسی برای فارسی‌سازی محیط فیسبوک حرف نمی‌زنم. صحبت انتخاب مخاطب فارسی‌زبان برای پخش آگهی‌های فیسبوکی است. لطفا نوشته را از ابتدا بازخوانی کنید.